"Wojowniczki. 9 krótkich monologów o codzienności" - historie kobiet napisane przez życie

Posłuchaj

Metaforyczność poezji i siła wynikająca z bezsilności (Klub Trójki)

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

Inspiracją wystawy "Śpiew nadmiaru", przygotowanej w Gdańskiej Galerii Miejskiej, jest poezja Anny Świrszczyńskiej (1909-1984) - autorki wierszy, tekstów publicystycznych, dramatycznych oraz prozatorskich. Zaproszeni artyści i artystki budują swoje opowieści na granicy literatury i sztuki. Snują wizualne i dźwiękowe narracje o sile i absurdzie istnienia, sensualnych wyborach i wrażliwości, o języku, jego energii i słabości, o przepełnieniu i ruchu.

- Wystawa jest absolutnie prowokowana poezją Anny Świrszczyńskiej, a poezja to metafora, skrót i myślenie. To wszystko, czego brak w "Krótkich monologach o codzienności", to jest właśnie ta metafora, która kryje się poza słowami. Każda z tych opowieści mogłaby mieć pełen wymiar, jest jednak krótką opowieścią i, tak jak poezja, zostawia pewien niedosyt słowa - opowiada Małgorzata Żerwe.

Walka o jakość życia

Małgorzata Żerwe w swoim reportażu "Wojowniczki. 9 krótkich monologów o codzienności", prezentowanym na wystawie "Śpiew nadmiaru", zdecydowała się na opowieść o kobietach. Wybrała dziewięć mikrohistorii spośród setek rozmów, które zarejestrowała w ponad dwudziestoletniej reporterskiej pracy. Bohaterki dzielą różnica wieku, status społeczny, życiowe problemy. Łączy - walka o jakość życia.

Beata mieszka na Podlasiu w przygranicznej wsi i codziennie mierzy się z dramatem ludzi w drodze. Agnieszka, była zakonnica, z ulgą opuściła klasztor, wybrała życie w pojedynkę, ceni wolność. Milena - młodociana przestępczyni - po wyjściu z więzienia liczy na odmianę życia i stabilny związek z właśnie poślubionym mężczyzną. Zofia, opiekując się dorosłym synem z zespołem Downa, nie rezygnuje z pracy naukowej. Ania walczy codziennie o oddech córeczki chorej na tzw. klątwę Ondyny. Obie zmagają się z chorobami dzieci samodzielnie. O tęsknocie i lęku o najbliższą osobę opowiada Ewa, żona himalaisty, który wspina się po raz drugi na Broad Peak. Kaśka w wieku trzech lat straciła ręce w wypadku, jest paraolimpijką, urodziła córeczkę Olimpię. Hart ducha i ciała reprezentuje Zofia, prawie stuletnia wdowa katyńska. W dobrą przyszłość wierzy Emilia - transkobieta, która właśnie przeszła operację korekcji płci.

• Prohibicja. Jak ograniczenie sprzedaży alkoholu wpływa na społeczeństwo?
• Psycholożka w "Klubie Trójki": Autyzm to nie inność. Autyzm to cecha mniejszościowa
• Nowy słownik wrażliwości. Jak mówić, by nie ranić i uszanować różnorodność?

Siła wynika z bezsilności

- Nie ma siły bez bezsilności. Ona, ta siła, musi z czegoś czerpać. Dlatego, przypuszczam, Anna Świrszczyńska jest patronką tej wystawy. Dla niej najważniejsze było pogodzenie się z własną bezsilnością - mówi literaturoznawczyni dr Agnieszka Dauksza. - To była bardzo sprawcza jednostka, która uważała, że zbyt mocno jesteśmy skupieni na walce, sukcesach, porażkach, i nie dostrzegamy tego wszystkiego, co pomiędzy: mozolnego starania się o kolejny dzień. Twierdziła, jak sądzę po ponownej lekturze jej poezji, że tylko pogodzenie się z własną bezsilnością będzie dla nas płaszczyzną do budowania siebie na nowo, mimo wszystkich traum - zaznacza rozmówczyni Anny Dudzińskiej.

Gościni radiowej Trójki ocenia, że siła cechująca Annę Świrszczyńską wynikała z chęci przetrwania. - Nasza codzienność jest zazwyczaj nieheroiczna. Nie jesteśmy bohaterkami i bohaterami, a próbujemy przetrwać. Ona też próbowała przetrwać, ale trafiła na czas wojny. Pisała wprost, że narodziła się podczas powstania [Powstanie Warszawskie - red.] na nowo - zwraca uwagę.

Posłuchaj

51:14

Metaforyczność poezji i siła wynikająca z bezsilności (Klub Trójki)

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

***

Tytuł audycji: Klub Trójki. Audiodokument
Prowadzi: Anna Dudzińska
Gościnie: Małgorzata Żerwe (autorka reportażu "Wojowniczki. 9 krótkich monologów o codzienności"), dr Agnieszka Dauksza (literaturoznawczyni)
Data emisji: 21.05.2024
Godzina emisji: 21.07

dm/qch/kormp