Pando: niezwykły las, który jest jednym, wielkim organizmem. Najstarszym na Ziemi

• Pando rośnie na terenie ok. 45 ha i, jak obliczyli naukowcy, waży 6,5 tys. ton
• Teren Pando jest objęty ochroną, co jednak nie zapobiega powolnemu kurczeniu się jego powierzchni i po prostu umieraniu organizmu

Gigantyczny organizm z jednego systemu korzeniowego

– Pando jest to kolonia topoli, a dokładnie topoli osikowej, nie mylić z naszą topolą osiką, bo to jednak dwa różne gatunki drzew. Jest to kolonia, która co chwilę się odnawia, czyli z jednego systemu korzeniowego wyrastają nowe drzewa. Genetycznie jest to jeden organizm, który ciągle jest odnawiany i rośnie prawdopodobnie od 16 tys. lat – opowiada bloger Daniel Mróz, autor serwisu poświęconego lasom.

Naukowcy określają Pando jako organizm klonalny, gdyż wszystkie drzewa są klonami pierwszego organizmu, który rozpoczął wzrost tysiące lat temu. Nowe drzewa wyrastają z korzeni wychodzących z pierwotnego organizmu, tworząc rozległą sieć klonalną. Z powodu ciągłego odnawiania się Pando określenie jego wieku metodą dendrologiczną (badanie i liczenie słojów drzew) jest niemożliwe: najstarsze żywe osobniki mają ok. 120 lat i wkrótce pewnie umrą. Ale rosną już młodzi następcy z kolejnego pokolenia.

Topole osikowe często tworzą tego typu kolonie, jednak ta jest największa i najstarsza na świecie. Co więcej, niezależnie od tego, czy ma 16 tys. czy może 80 tysięcy lat (jest taka teoria), jest to prawdopodobnie najstarszy organizm na Ziemi.

Tak dudni wiatr w liściach Pando

Pando jest oczkiem w głowie wielu organizacji przyrodniczych i ekologicznych, które starają się go chronić. I przy okazji zleciły nagranie jego dźwięków artyście Jeffowi Rice’owi. Rezultaty były zaskakujące: – Dźwięk, który słyszymy, niskie grzmienie, nagrałem hydrofonem, który przez dziuplę w drzewie podłączyłem do systemu korzeniowego Pando. To, co słychać, to drżenie milionów liści w lesie, które wibrują na wietrze. Drgania przenoszą się po gałęziach do systemu korzeniowego w ziemi, tworząc ten imponujący dźwięk – tłumaczył artysta podczas prezentacji dla Amerykańskiego Stowarzyszenia Akustycznego. Nagrane dźwięki będą też badane przez naukowców.

Przeczytaj także

• Lasy: lekarstwo na zmiany klimatu. Francuzi je przesadzają, polskie mają się świetnie
• Spacer po lesie jest dobry na wszystko: wspiera zdrowie, może wspomóc leśników
• Jak zmieniał się polski las w średniowieczu? Badania UAM w Poznaniu
• Manchineel – najbardziej trujące drzewo na świecie

Mulaki zjadają Pando

Pytanie, jak długo jeszcze będzie można badać i zachwycać się Pando, które mimo swojej ogromnej wielkości i długowieczności jest wystawione na coraz więcej zagrożeń. Największym zagrożeniem, bezpośrednim i pośrednim, jest oczywiście człowiek. Najpierw było wycinanie drzew, potem – najazd turystów. Teraz pojawił się problem zmian klimatycznych i… zwierząt.

Zmiany klimatu wiadomo, jakie są i czym się objawiają: przede wszystkim suszami, które powodują, że drzewa usychają, dosłownie, z pragnienia. A zwierzęta? Chodzi o tamtejsze jelenie, a raczej mulaki czarnoogonowe. Te podobne do jeleni sympatyczne zwierzęta z wielką chęcią żywią się młodymi pędami topoli osikowej, którą mogą znaleźć w Pando. A to sprawia, że las nie może się odnawiać, gdyż stare osobniki umierają, ale młode nie rosną, gdyż są zjadane. Wcześniej takiego problemu nie było, bo na tym terenie żyły drapieżniki, wilki i pumy, które regulowały populację mulaków i nie pozwalały im na długi, swobodny wypas. Jednak polowania sprawiły, że drapieżników już nie ma, a jeleniowate rozmnażają się bezpiecznie. Teraz postawiono ogrodzenie mające chronić Pando, ale otacza on zaledwie niewielką jego część…

Earth's most massive living thing is struggling to survive/YouTube PBS News Hours

Posłuchaj

4:06

Pando - las klonów i wielki organizm (Trójka przed południem)

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

***

Tytuł audycji: Trójka przed południem
Prowadzi: Witold Lazar
Autor materiału reporterskiego: Kuba Witkowski
Data emisji: 30.05.2023
Godzina emisji: 10.24

pr