Oscar Niemeyer – twórca brazylijskiej odmiany modernizmu

Oscar Niemeyer, obok Le Corbusiera, jest uważany za jednego z ojców modernizmu. W ramach nurtu stworzył jednak swój własny, charakterystyczny dla Brazylii styl architektoniczny. – Nie jest to taki kanciasty, oparty na kącie prostym, bardzo geometryczny styl, jak jest to w przypadku budynków europejskich – wyjaśnia Krzysztof Sołoducha, redaktor naczelny portalu Sztuka architektury. – Jego przykładem jest słynny kościół. Jest to konstrukcja organiczna; są tam charakterystyczne podpory, które nie są oparte na kącie prostym, tylko mają formy organiczne. To także siedziba prezydenta Brazylii oraz budynek parlamentu – dodaje rozmówca Pawła Turskiego.

Zdaniem historyka sztuki prof. Waldemara Baraniewskiego Niemeyer swoim stylem "wzbogacał minimalistyczny język modernizmu". – Wzbogacał go o linię malowniczą, miękką, formę rzeźbiarską, nawet z pewnymi formami ekspresjonistycznymi. Niemeyer zachował dużą niezależność wobec sposobu kształtowania bryły architektonicznej Le Corbusiera – mówi ekspert.

Jak zaznacza Krzysztof Sołoducha, każdy budynek autorstwa Niemeyera jest "modernistycznym dziełem sztuki". – Jest tam dużo betonu, są proste geometryczne formy, dobre proporcje, które modernizm zawsze proponował, oraz charakterystyczna biel. Poza tym jest tam szkło, które w architekturze jest wykorzystywane do tego, żeby znieść różnice między wnętrzem i światem zewnętrznym. To szkło pozwala na budowanie form otwartych, które umożliwiają generowanie pięknych widoków. I tam, na przykład w tych budynkach rządowych w Brazylii, te piękne widoki są obecne i są wspaniale wyeksponowane – zaznacza dziennikarz. 

Posłuchaj

3:54

Oscar Niemeyer - twórca brazylijskiego modernizmu (Trójka do trzeciej)

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

Najczęściej czytane:

• Umberto Eco – pisarz i filozof, badacz słowa i znaków
• Związek Literatów Polskich i środowisko literackie po II wojnie światowej

Człowiek "niezatapialny"

Twórczość architektoniczna Oscara Niemeyera miała wpływ nie tylko na krajobraz Brazylii, lecz także na sprawy tożsamościowe tego kraju. – To jest niewątpliwie człowiek najróżniejszych rekordów i też niezwykle istotny dla tożsamościowych spraw Brazylii. Już sam wiek architekta był niesamowitym doświadczeniem. Żył niemal cały XX wiek, a swoją karierę przeciągnął także do XXI wieku. I nie można mówić, że osiągnął wiek emerytalny, bo zmarł w wieku 105 lat, będąc czynnym architektem – ocenia prof. dr hab. Piotr Korduba z Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu.

Ekspert poznańskiej uczelni dodaje, że brazylijski architekt był również człowiekiem "niezatapialnym". – Musimy pamiętać, że jego kariera nie układała się prostą drogą. Był zawziętym komunistą, co utrudniło mu karierę w wielu momentach życia i spowodowało konieczność emigracji z Brazylii w latach 60. Ale to z kolei pozwoliło mu przebywać i projektować w Europie – mówi rozmówca Michała Żołądkowskiego.

Nowy wariant modernizmu

Jak wyjaśnia prof. Piotr Korduba, w swoich pracach Niemeyer opierał się na doświadczeniach regionalnych Brazylii. Uniknął w ten sposób inspirowania się europejskimi wzorcami. – To nie jest import z zachodniej Europy, jak to najczęściej w modernizmie się zdarzało, ale w gruncie rzeczy wytworzenie własnego języka. On zresztą powtarzał, że nie interesują go kąty proste, co dla nas jest konstytutywne w architekturze modernistycznej – opowiada gość "Trójki do trzeciej".

Posłuchaj

9:21

Styl modernistyczny według kryteriów Oscara Niemeyera (Trójka do trzeciej)

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

***

Tytuł audycji: Trójka do trzeciej

Prowadzi: Michał Żołądkowski

Gość: prof. dr hab. Piotr Korduba (Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu)

Autor materiału reporterskiego: Paweł Turski

Data emisji: 12.01.2023

Godziny emisji: 12.23, 12.31

qch