Związek Literatów Polskich i środowisko literackie po II wojnie światowej
2023-01-12, 12:01 | aktualizacja 2023-01-12, 13:01
W "Klubie Trójki" rozmawialiśmy o dziejach Związku Literatów Polskich w Warszawie i jego oddziałach w kraju. Jak kształtowało się środowisko literackie po II wojnie światowej? Jak wyglądała historia technik ubezwłasnowolnienia literackich elit w czasach PRL?
Przynależność do Związku Literatów Polskich niemal przez cały okres PRL-u nobilitowała. W zasadzie każdy z pisarzy chciał należeć do tej organizacji. Przynależność do ZLP w tamtych czasach oznaczała bowiem nadzieję na swego rodzaju przywileje, np. możliwość otrzymania mieszkania, stypendiów, pobyty w domach pracy twórczej.
Związek Literatów Polskich
Historia Związku Literatów Polskich zaczęła się w Lublinie jeszcze w czasie II wojny światowej, we wrześniu 1944 roku. Pomysłodawcą tego zjazdu był Jerzy Borejsza. W Lublinie, na skrawku wyzwolonej Polski, zebrała się grupa pisarzy, którzy albo przyszli z armią ze Wschodu, albo przynależeli do partyzantki, często komunistycznej proweniencji. W nomenklaturze ZLP-owskiej zjazd ten liczony był później jako "zerowy", niepełny – tłumaczył Tomasz Potkaj, dziennikarz, historyk, autor i współautor książek z dziedziny literatury faktu.
Literatura w międzywojniu
– W tym okresie cenzura literatury miała miejsce w niewielkim stopniu, nieporównywalnym do tego, co robiła władza komunistyczna po wojnie. Polska Akademia Literatury została powołana przy dużej współpracy Związku Zawodowego Literatów Polskich. Osoby należne do Akademii były wybierane w dosyć skomplikowanym procesie – wyjaśniał gość "Klubu Trójki". – Władze przedwrześniowe miały swoje plany i wyobrażenia co do tego, o czym literaci polscy mogliby pisać. W żadnym wypadku nie dorównywało ono jednak temu, co robi później komuniści – podkreślił.
Posłuchaj
***
Tytuł audycji: Klub Trójki
Prowadzi: Piotr Semka
Goście: Tomasz Potkaj (dziennikarz, historyk, autor i współautor książek z dziedziny literatury faktu)
Data emisji: 11.01.2023
zch/kor