Logika w życiu, pracy i miłości (Leniwe przedpołudnie/Trójka)
Logika w życiu, pracy i miłości. Czy potrafimy ją zastosować?
2022-01-16, 11:01 | aktualizacja 2022-01-17, 09:01
Światowy dzień logiki stał się okazją do rozmowy o jej zastosowaniu we współczesnym świecie. Czy żyjemy w logicznych realiach? Czy potrafimy posługiwać się argumentami i odpowiednio je stosować? Jakie błędy popełniamy najczęściej?
– Zauważyłem, że ludzie zajmujący się zawodowo logiką, zdecydowanie rzadziej używają określeń "logiczny" czy "nielogiczny". Pojęcia te są najczęściej stosowane w znaczeniu potocznym, nie naukowym. Mówimy tak, gdy coś nas zaskakuje, a nie jesteśmy w stanie tego zrozumieć. Logik nazywałby nielogicznym rozumowanie, w którym występują błędy logiczne – mówił w Trójce profesor Cezary Cieśliński z Wydziału Filozofii Uniwersytetu Warszawskiego.
Naruszenie praw logiki
– Prawo logiki to prawo wyłączonego środka. Przykładem może być zdanie "Teraz pada deszcz" lub "Nieprawda, że teraz pada deszcz". Można przyjąć, że logika opiera się na prawdzie. Zdanie o deszczu nie jest jednak czymś, co potrafimy potwierdzić zmysłami. Potwierdzamy fakt tego, czy pada, czy też nie – tłumaczył. – Jestem w nurcie badań, gdzie nie definiujemy prawdy. Charakteryzujemy ją za pomocą pewnych aksjomatów – dodał.
Czy Polacy to naród logiczny?
– Czasami mam co do tego wątpliwości. Mówiłem o błędach poznawczych. Za często docierają do mnie argumenty niepoprawne i niepoprawne rozumowanie. Jednak z tego co widzę, nie wydaje mi się, żebyśmy byli przesadnie i nadmiernie nielogiczni. Gdybyśmy przeprowadzili badania, mogłoby się okazać inaczej – mówił gość "Leniwego przedpołudnia".
Lekcje logiki
– Intensywniej prowadzone w szkołach lekcje logiki z pewnością nie zaszkodziłyby uczniom. Dowodzenie, przekonywanie i szukanie właściwych argumentów do potwierdzania czy udowodniania pewnych tez jest narzędziem, którego powinniśmy używać. Przydałoby się na takich zajęciach skupić na najczęściej popełnianych błędach. Typowym z nich jest błąd nadmiernego nadużywania. Przykładem może być założenie, że jeśli preparat nie zadziałał na jedną osobę, to znaczy, że w ogóle nie działa i nie warto go stosować. Rozważa się więc przypadki odosobnione i na ich podstawie wyprowadza ogólny wniosek – wyjaśniał profesor.
– Innym błędem jest tzw. "nieznane przez nieznane". Próbuje się wtedy coś wyjaśnić, używając pojęć niezrozumiałych. W efekcie nie mamy postępu. Istnieje również błąd popełniony z rozmysłem. Polega na przykład na wbudowaniu wartościowania w przytaczane komuś wyjaśnienie. Czyli na pytanie "Czym jest armia?" odpowiadam: "To najlepsza szkoła dla młodego mężczyzny" – podał przykład.
Posłuchaj
47:48
Dodaj do playlisty
***
Tytuł audycji: Leniwe przedpołudnie
Autorka audycji: Anna Popek
Gość: prof. Cezary Cieśliński (Wydział Filozofii Uniwersytetu Warszawskiego)
Data emisji: 16.01.2022
Godzina emisji: 10.07
zch