Joanna Szczepkowska o wyborach 4 czerwca 1989, o stanie wojennym i o PRL-u (Ludzie/Trójka)
Joanna Szczepkowska o 4 czerwca 1989 roku: nikt wtedy nie przypuszczał, że to będzie aż takie zwycięstwo
2024-06-04, 14:06 | aktualizacja 2024-06-04, 20:06
W przeddzień 35. rocznicy pierwszych, częściowo wolnych wyborów, które odbyły się 4 czerwca 1989 roku, znakomita aktorka Joanna Szczepkowska w audycji "Ludzie" opowiadała o atmosferze tamtych dni, ale także o tym, co to znaczyło żyć w PRL-u, w Polsce stanu wojennego, o obawach, które towarzyszyły momentowi przełomu.
Posłuchaj
Dodaj do playlisty
- Joanna Szczepkowska (ur. 1953) jest znakomitą aktorką teatralną, filmową i telewizyjną, pisarką i felietonistką. W 2010 roku była prezesem Związku Artystów Scen Polskich. Od końca lat 70. była zaangażowana w działalność opozycyjną.
- 28 października 1989 roku Joanna Szczepkowska, będąc gościnią "Dziennika Telewizyjnego", wygłosiła słynne zdanie: "Proszę Państwa, 4 czerwca '89 roku skończył się w Polsce komunizm". To była spontaniczna wypowiedź aktorki, która do programu została zaproszona z zupełnie innych powodów.
Wybory czerwcowe przeprowadzono w wyniku i na zasadach uzgodnionych w trakcie obrad Okrągłego Stołu. Wybranych zostało 460 posłów oraz 100 senatorów. Spektakularne zwycięstwo odniosła w nich Solidarność – zdobyła 99 ze 100 miejsc w Senacie i 161 w Sejmie, czyli maksymalną liczbę, na jaką zgodziła się rządząca PZPR. W wyniku tych wyborów Tadeusz Mazowiecki został pierwszym niekomunistycznym szefem rządu w Europie Środkowo-Wschodniej od zakończenia II wojny światowej.
4 czerwca głosowanie, 5 czerwca zwycięstwo
Joanna Szczepkowska w ruchu opozycyjnym była już w latach 70. Po obradach Okrągłego Stołu zaangażowała się w działalność Komitetu Obywatelskiego, wspierając kandydatów opozycji i prowadząc spotkania w ramach kampanii wyborczej.
– To było niebywałe napięcie, nikt z nas, po żadnej stronie, wtedy nie przypuszczał, że to będzie aż takie zwycięstwo. Bo to była wielka niespodzianka – wspomina aktorka wybory 4 czerwca 1989 roku i oczekiwanie na ogłoszenie wyników. – Kiedy mówimy o CZWARTYM czerwca, to musimy pamiętać, że wiedza nasza była z PIĄTEGO czerwca. Bo myśmy piątego czerwca wiedzieli na pewno, jak jest – zastrzega.
>>> Wybory 4 czerwca 1989 roku - serwis specjalny Polskiego Radia <<<
Kolorowe parasole pod szkłem powiększającym
W rozmowie z Michałem Nogasiem Joanna Szczepkowska zwraca uwagę, że obecnie jest niezwykle trudno wytłumaczyć ludziom, którzy nie żyli w czasach PRL-u, jak to wyglądało, na czym polegało i z czym się wiązało.
– Starałam się jakiś czas temu opowiedzieć nastolatce o PRL-u… Puste haki w sklepach mięsnych i ten ocet na półkach to jest mało zrozumiałe, to są jakieś abstrakcyjne obrazy. Więc starałam się znaleźć kwintesencję tego PRL-u – wspomina. – Opowiedziałam jej, że kiedyś dostałam pocztówkę z Paryża, na której była kawiarnia z kolorowymi parasolami. W tej kawiarni siedzieli ludzie i rozmawiali. I ja tę pocztówkę oglądałam właściwie codziennie i oglądałam ją pod szkłem powiększającym. Bo chciałam zobaczyć, jak wyglądają ci ludzie, którzy siedzą sobie pod kolorowymi parasolami, jak wyglądają ich twarze – tłumaczy.
– Oglądałam pod szkłem powiększającym takie twarze rozluźnione, uśmiechnięte. U nas tego nie było – dodaje.
Przeczytaj także
- 4 czerwca 1989 roku – czym wtedy żyli Polacy? Nie tylko wyborami
- Bogdan Borusewicz: kartka wyborcza miała ciężar płyty chodnikowej
- Jesień Narodów 1989. "To była kontrrewolucja"
Posłuchaj
48:24
Joanna Szczepkowska o wyborach 4 czerwca 1989, o stanie wojennym i o PRL-u (Ludzie/Trójka)
Dodaj do playlisty
***
Tytuł audycji: Ludzie
Prowadzi: Michał Nogaś
Gość: Joanna Szczepkowska (aktorka, pisarka, felietonistka)
Data emisji: 3.05.2024
Godzina emisji: 23.09
pr/kormp