Międzynarodowy Dzień Teatru: orędzia Jona Fosse i Jakuba Skrzywanka, wystawa pamięci Jerzego Treli

• Co roku w Międzynarodowym Dniu Teatru do twórców na całym świecie jest rozsyłane orędzie które tworzy wybitny człowiek teatru. Pierwsze orędzie, w roku 1962, stworzył Jean Cocteau, w tym roku jego autorem jest laureat ubiegłorocznej literackiej Nagrody Nobla, norweski pisarz i dramaturg Jon Fosse.
• Od kilku lat publikowane jest również polskie orędzie. W poprzednich latach tworzyły go Weronika Szczawińska, Justyna Sobczyk, Monika Strzępka i Switłana Oleszko. W tym roku jego autorem jest reżyser Jakub Skrzywanek, dyrektor artystyczny Teatru Współczesnego w Szczecinie, laureat Paszportu Polityki.

W Międzynarodowy Dzień Teatru w Instytucie Teatralnym im. Zbigniewa Raszewskiego odbędzie się warszawski wernisaż wystawy "Jerzy Trela – Tak to czuję" przygotowanej we współpracy z Narodowym Starym Teatrem w Krakowie. Ekspozycję poświęconą jednemu z najwybitniejszych polskich aktorów teatralnych będzie można oglądać do końca czerwca w Galerii Instytutu Teatralnego. Wstęp wolny.

Sztuka schronem przed wojną

Swoje orędzie Jon Fosse zaczyna od słów "Każdy człowiek jest niepowtarzalny, a jednocześnie taki sam jak wszyscy inni ludzie". – To zdanie można rozwinąć praktycznie w każda stronę. Paradoksalnie, jesteśmy podobni, ale to różnice budują sztukę, powodują, że sztuka teatralna, tak bliska widzowi, jest ciekawa. I poprzez ten indywidualizm każdego człowieka, potrafi wydobywać to, co jest we wszystkich narodach, we wszystkich odbiorcach, uniwersalne – komentuje Przemysław Skrzydelski z Instytutu Teatralnego w Warszawie. – W drugiej części Fosse nawiązuje do agresji Rosji na Ukrainę: bardzo wyraźnie podkreśla, ze sztuka może być schronieniem przed wojną i schronem na polu bitwy. Sztuka jest absolutnym przeciwieństwem wojny. "Sztuka jest pokojem" – tak kończy się to orędzie. I to jest poruszające – przyznaje.

– Ważne jest też to, że twórca wysyła to orędzie na cały świat, bo nie każdy jest zainteresowany tą tematyką, która nas, w Europie Wschodniej, tak bardzo zajmuje – dodaje.

Czytaj także:

• 60. Międzynarodowy Dzień Teatru: teatr stwarza życie
• Polska prapremiera "Geniusza" Tadeusza Słobodzianka: Jerzy Stuhr reżyseruje i gra główną rolę
• Teatralne zakrzywienie czasoprzestrzeni. Nowy spektakl w Teatrze Dramatycznym

>>> Międzynarodowy Dzień Teatru. To także święto Teatru Polskiego Radia <<<

Teatr miejscem bezpiecznym

Od lat polski oddział Międzynarodowego Instytutu Teatralnego przygotowuje własne orędzie zapraszając polskich twórców teatralnych, najczęściej reżyserów, np. w 2022 roku była to Monika Strzępka. Rok temu sytuacja była inna: orędzie zostało niejako "użyczone" ukraińskiej reżyserce Switłanie Oleszko. – W tym roku autorem orędzia jest Jakub Skrzywanek, na co dzień dyrektor artystyczny Teatru Współczesnego w Szczecinie. W tym orędziu stara się pokazać, że teatr jest miejscem, gdzie wszyscy mogą się spotkać, jest elementem łączącym ponad podziałami, nie może tam być żadnych elementów wykluczających – tłumaczy rozmówca Tomasza Miary. – To orędzie jest o marzeniu: Skrzywanek mówi, żebyśmy w tym Międzynarodowym Dniu Teatru złączyli się w marzeniu, że teatr może być miejscem, w którym każdy może się spotkać, nie jest zamkniętą grupą, sektą. Że jest miejscem bezpiecznym, związanym z porozumieniem, dialogiem – stwierdza.

– I żeby scena, to ważny aspekt dla środowiska w kontekście dyskusji o polskim teatrze, była miejscem, gdzie nie stosuje się metod przemocy podczas pracy – wskazuje.

Pamięci Jerzego Treli

27 marca w Instytucie Teatralnym im. Zbigniewa Raszewskiego w Warszawie odbędzie się wernisaż wystawy "Jerzy Trela – Tak to czuję" poświęconej jednemu z największych aktorów polskiego teatru. Wystawa dokumentuje postaci zagrane przez Artystę w Starym Teatrze w latach 1970–2021 oraz przybliża procesy budowania charakterów we współpracy z reżyserami i scenicznymi partnerami. – To jest wystawa, która dokumentuje pracę Jerzego Treli w Starym Teatrze przez 40 lat jego obecności, pokazuje najważniejsze przedstawienia. Są pokazane za pomocą fotografii, zapisów filmowych, fragmentów monologów ze słynnych przedstawień, chociażby tych w reżyserii Konrada Swinarskiego, Jerzego Jarockiego czy Andrzeja Wajdy – wymienia Trójkowy gość. – Ideą jest pokazanie tej energii, która jest zawsze zachowana w dobrej dokumentacji, a zwłaszcza fotografii teatralnej (…) Wiemy, że to był aktor refleksji, aktor intelektualista, który zastanawiał się zawsze nad sensem słowa. I wyrazu jego twarzy zawsze mogliśmy się wiele dowiedzieć o emocjach towarzyszących temu słowu. I myślę, że na tych fotografiach to wszystko widać: widać tę miłość do teatru, energię, która powstaje podczas pracy nad spektaklem – opisuje.

Posłuchaj

11:10

Międzynarodowy Dzień Teatru (Trójka do trzeciej)

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

Wystawę "Jerzy Trela – Tak to czuję" będzie można oglądać do końca czerwca w Galerii Instytutu Teatralnego. Wstęp wolny.

***

Tytuł audycji: Trójka do trzeciej
Prowadzi: Tomasz Miara
Gość: Przemysław Skrzydelski (Instytut Teatralny w Warszawie)
Data emisji: 27.03.2024
Godzina emisji: 12.29

or