98. urodziny Andrzeja Wajdy. Czy filmy wielkiego mistrza polskiego kina są jeszcze aktualne?

• Andrzej Wajda wyreżyserował blisko 80 filmów fabularnych, dokumentalnych i telewizyjnych. Ma też w dorobku liczne spektakle teatralne.
• 26 marca 2000 Andrzej Wajda odebrał Oscara za całokształt twórczości. Nagrodę wręczyła mu Jane Fonda.

Urodziny wielkiego mistrza polskiego kina to czas szczególny. I doskonała okazja, aby przypomnieć sobie jego twórczość. Centrum Kultury Filmowej im. Andrzeja Wajdy z założenia zajmuje się popularyzacją filmów, a tym razem zaprasza do Studia U20 w Warszawie na pokaz dwóch wyjątkowych i rzadziej pokazywanych dzieł swego patrona. Pierwszym są "Popioły" (6 marca), a drugim "Krajobraz po bitwie" (14 marca).

Wajda i najważniejsze pytania

Zarówno "Popioły", jak i "Krajobraz po bitwie" należą do grupy nieczęsto goszczących na ekranie filmów Wajdy. Czy to oznacza, że chociaż przez lata budziły emocje i prowokowały do dyskusji, dzisiaj już się zestarzały, przestały zachwycać i oburzać?

– To są filmy, które rzadziej są wybierane do repertuaru, to są filmy bardzo trudne. To zarazem są obrazy wojny. A gdy czasy są nieciekawe, warto sięgnąć do twórczości Andrzeja Wady, bo tam też kryje się wiele odpowiedzi. Kręcąc filmy historyczne, Wajda tak naprawdę nie kręcił kina historycznego, tylko zawsze chciał też coś powiedzieć o współczesności – tłumaczy Joanna Rożen-Wojciechowska, dyrektorka warszawskiego Centrum Kultury Filmowej im. Andrzeja Wajdy. – I cały czas towarzyszy mi pytanie "Czy i jak ten film jest nadal aktualny?", a za tym idzie także kolejne: "Czy twórczość Andrzeja Wajdy jest nadal aktualna?". No i to najważniejsze: "Czy nadal polskie filmy wzbudzają dyskusje i wypieki na twarzach?" – zastanawia się.

Przeczytaj także:

• Andrzej Wajda: człowiek, artysta, nauczyciel, autorytet
• "Kos" i "Powstaniec 1863": dwa filmy, dwie wizje polskich powstań, dwa sposoby opowiadania historii
• "Klatka na klatki" – o filmowej cenzurze w czasach PRL-u

Wajda czyta Żeromskiego

6 marca pokazywane będą "Popioły", ekranizacja powieści Stefana Żeromskiego zrealizowana w roku 1965, dziewiąty pełnometrażowy film Wajdy, który zarazem był jedną z najdroższych polskich produkcji tamtych czasów. – Będziemy oglądać film, który ma 60 lat, zrealizowany na podstawie napisanej 120 lat temu powieści Żeromskiego, która opowiada o wojnach napoleońskich, rozgrywanych ponad 200 lat temu. Czy to trio Napoleon-Żeromski-Wajda w "Popiołach" zda egzamin ze współczesności? – zastanawia się rozmówczyni Tomasza Miary. – Ale ważny jest też odbiór filmów Wajdy wtedy, po premierze – wskazuje.

W związku z dalekim od wyobrażeń i oficjalnej propagandy obrazem ludzi walczących o niepodległość dzieło wywołało wiele kontrowersji, ba, w niektórych kręgach zostało wręcz znienawidzone. Zarazem odczytywane było przez widzów jako aluzja do współczesnej sytuacji w kraju.

Wajdy kino polityczne

– "Popioły" zostały znienawidzone po tym, jak Andrzej Wajda pokazał wizję naszego patriotyzmu, prawdziwą wizję Polaków. Podobnie "Krajobraz po bitwie", który będziemy pokazywać 14 marca, również spowodował olbrzymią nagonkę na reżysera. I bardzo często się zdarzało, że te głosy krytyczne były sterowane politycznie – mówi Joanna Rożen-Wojciechowska. – Więc historia polskiego kina współczesnego cały czas jest złączona z historią polityki, historią XX wieku. Wydaje mi się, że już to jest wystarczającym powodem, aby zagłębiać się w tę historię twórczości Andrzeja Wajdy – zachęca.

Posłuchaj

5:06

Czy kino Andrzeja Wajdy wciąż jest aktualne? Mistrz polskiego kina obchodziłby 98. urodziny (Trójka do trzeciej)

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

***

Tytuł audycji: Trójka do trzeciej
Prowadzi: Tomasz Miara
Gościni: Joanna Rożen-Wojciechowska (dyrektorka Centrum Kultury Filmowej Andrzeja Wajdy w Warszawie)
Data emisji: 6.03.2024
Godzina emisji: 14.15

pr/wmkor