Zaćmienia Słońca i Księżyca, przeloty komet i inne zjawiska: będzie się działo na niebie w 2024 roku
2024-01-03, 14:01 | aktualizacja 2024-01-03, 15:01
Ten rok zapowiada wiele niezwykłych atrakcji dla miłośników astronomii, ale i dla przypadkowych obserwatorów nieba. Czekają nas dwa zaćmienia Słońca – całkowite i obrączkowe – a także zaćmienie Księżyca, będzie można też obserwować koniunkcje planet oraz co najmniej trzech komet. A poza tym "standard", czyli spadające gwiazdy (m.in. Perseidy w lipcu i sierpniu), przeloty Starlinków i Międzynarodowej Stacji Kosmicznej.
- W tym roku będzie można obserwować dwa zaćmienia Słońca: całkowite i obrączkowe. Niestety, żadne z nich nie będzie widoczne z obszaru Polski ani nawet Europy.
- W roku 2024 astronomowie przewidują, że na niebie pojawią się co najmniej trzy komety. Wciąż jednak nie wiadomo, jak będą one jasne: to będzie można obliczyć, dopiero kiedy zbliżą się do Słońca.
- Jak co roku pojawią się tzw. spadające gwiazdy, m.in. Akwarydy (maj), Perseidy (lipiec/sierpień), Orionidy (październik), Leonidy (listopad). Będzie też można obserwować przeloty Starlinków oraz, regularnie, Międzynarodowej Stacji Kosmicznej.
Zaćmienia Słońca: jakie, kiedy i gdzie obserwować
Każdego roku można obserwować zaćmienia Słońca z jakiegoś miejsca na Ziemi. Również w roku 2024 dojdzie do dwóch zaćmień naszej gwiazdy, chociaż niestety żadne z nich nie będzie widoczne z terenu Polski. Aby je obejrzeć, trzeba będzie się wybrać w podróż do obu Ameryk.
8 kwietnia całkowite zaćmienie Słońca będzie widoczne w pasie od zachodniego Meksyku do wschodniej Kandy, przemierzając USA od południowego Teksasu do północnego Maine.
Z kolei pas obserwacji obrączkowego zaćmienia Słońca przejdzie 2 października przez Amerykę Południową od parku narodowego Laguna San Rafael w Chile aż po atlantyckie wybrzeże Argentyny.
Zaćmienie całkowite i obrączkowe – czym się różnią?
– Zaćmienie całkowite jest zaćmieniem najbardziej spektakularnym. Wtedy Słońce jest całkowicie przesłaniane przez Księżyc i przez chwilę w ciągu dnia mamy całkowitą ciemność – tłumaczy Rafał Grabiański (urania.edu.pl).
Zdarza się czasami, że Słońce nie jest całkowicie zakryte i można zaobserwować jasną obrączkę wokół ciemnego dysku Księżyca: stąd nazwa zaćmienie obrączkowe. – W zaćmieniu obrączkowym Słońce nie jest całkowicie zakryte, a ponieważ jest bardzo jasnym obiektem, niebo staje się tylko trochę ciemniejsze – wyjaśnia Trójkowy gość.
– Jest to równie ważne zaćmienie dla prowadzenia obserwacji astronomicznych: astronomowie bardzo chętnie obserwują koronę słoneczną, czyli obszar górnych warstw atmosfery Słońca. To jest wciąż niezbadany i kryjący wiele tajemnic obszar, a takie przykrycie w naturalny sposób tarczy słonecznej Księżycem powoduje, że możemy tę koronę słoneczną zaobserwować – dodaje.
Przyleci kometa i machnie ogonem…
Jak co roku będzie można oglądać tzw. spadające gwiazdy. To roje okresowe, które pojawiają się o określonych porach roku, jak np. Perseidy, które będą widoczne na niebie latem, na przełomie lipca i sierpnia. Wcześniej, bo już na przełomie lutego i marca, będzie można popatrzeć na delta Leonidy. Same Leonidy "spadają" dopiero w połowie listopada. – Perseidy są najpopularniejsze, bo wtedy można zaobserwować najwięcej tych tzw. spadających gwiazd – wskazuje rozmówca Piotra Firana.
W 2024 roku również wiele komet okresowych będzie się zbliżało do Słońca. – Komety są obiektami, które krążą znacznie dalej niż planety: często aphelium, czyli najdalszy punkt swojej orbity, mają poza orbitami najdalszych naszych planet. I zbliżają się do Słońca co 100 lat albo i rzadziej – opisuje. – A kiedy się zbliżają, Słońce je podświetla, powoduje, że tych gazów wyrzucanych z komety jest więcej, przez co stają się one coraz bardziej widoczne. I w tym roku będziemy mieli okazje takie komety oglądać – zapewnia.
Jednak nawet astronomowie nie wiedzą, jak dana kometa będzie jasna: można powiedzieć, że to "wyjdzie w praniu”.
Przeczytaj także:
- Drakonidy, Orionidy i niezwykle jasna Wenus: październikowe niebo pełne atrakcji
- Naukowcy odkryli tajemniczą, "uśpioną" czarną dziurę niedaleko Ziemi
- Czy Strefy Ciemnego Nieba uratują romantyczne gwiaździste niebo?
Posłuchaj
***
Tytuł audycji: Trójka przed południem
Prowadzi: Piotr Firan
Gość: Rafał Grabiański (portal Urania – postępy astronomii)
Data emisji: 3.01.2024
Godzina emisji: 11.12
pr