Burzliwe dzieje Ukrainy. Lata walki o tożsamość narodową

Ukraińska świadomość narodowa, najmocniej utrzymywała się na terenach dzisiejszej Ukrainy zachodniej. Tereny środkowe i wschodnie natomiast, nie posiadały tak silnej tożsamość, choć powstawały tam zalążki państwowości.

– Punktem do rozważań nad tożsamością jest nie tylko początek obecnej wojny rosyjsko- ukraińskiej. To element całej historii nowożytnej kontaktów pomiędzy Rosją a Ukrainą. Od XVII wieku, a może nawet wcześniej, Rosjanie ciągle niepokoją się, czy naprawdę nie zaistnieje Ukraina. Bo w ich przekonaniu, ma jej nie być. Te kilkaset lat ma zupełnie inną historię. Począwszy od połowy XVII wieku Ukraina popadała w ruinę. Potem przestała istnieć jako byt polityczny.  Z drugiej strony kulturowo, zawsze była bardzo silna. W XIX wieku kultura i tożsamość były niszczone w sposób bardzo staranny, jak na tamte czasy, przez władzę rosyjską. Wtedy też Ukraina straciła swoich geniuszy na rzecz kultury rosyjskiej – mówił w "Klubie Trójki" Bohdan Cywiński, badacz kultur politycznych Europy Środkowo- Wschodniej. 

Najazd Bolszewików

Ponad sto lat temu Ukraińska Republika Ludowa musiała bronić swojej niepodległości i suwerenności już niespełna miesiąc po powstaniu. W grudniu 1917 roku została zaatakowana przez bolszewików, a niedługo później również przez Białych Rosjan, czyli zwolenników władzy carskiej. Walki ostatecznie zakończyły się zwycięstwem Armii Czerwonej. Ukraińska tożsamość niepodległościowa jednak nie zamarła, stale pielęgnowana przez działaczy krajowych i emigracyjnych. 

Czytaj także:

• Korespondencja Jerzego Giedroycia z Józefem Łobodowskim
• Literatura dla polsko-ukraińskiej zgody
• "Czy to się śni?" Reportaż o wojnie we śnie i na jawie [POSŁUCHAJ]

Powstanie Ukraińskiej Republiki Ludowej

Rewolucja lutowa i abdykacja cara Mikołaja III w marcu 1917 roku, dały Ukraińcom szansę na budowę własnego państwa. W efekcie już 17 marca utworzono Ukraińską Radę Centralną. Porozumienie udało się zawrzeć pod koniec lipca. Rząd Tymczasowy wyraził wówczas zgodę na utworzenie ukraińskich struktur administracyjnych w pięciu guberniach - kijowskiej, podolskiej, połtawskiej, wołyńskiej i czernihowskiej. Sprawę autonomii tych ziem odłożono do czasu zebrania się rosyjskiej Konstytuanty (Zgromadzenia Ustawodawczego). 

Sytuacja uległa zmianie w październiku, gdy rewolucja bolszewicka doprowadziła do likwidacji Rządu Tymczasowego, a w kraju zapanował chaos. Dla Ukraińskiej Rady Centralnej był to idealny moment do rozszerzenia swoich wpływów. 20 listopada wydali "Trzeci Uniwersał" i proklamowali utworzenie Ukraińskiej Republiki Ludowej. Nowe państwo miało być połączone z Rosją, a w zasadzie z Republiką Rosyjską Rządu Tymczasowego, której żywot właśnie dobiegał końca, na zasadzie federacyjnej. Władze URL bowiem były zdecydowanie antybolszewickie. 

Posłuchaj

49:48

Burzliwe dzieje Ukrainy. Lata walki o tożsamość narodową (Klub Trójki)

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

***

Tytuł audycji: Klub Trójki
Prowadzi: Piotr Semka
Goście: Bohdan Cywiński (badacz kultur politycznych Europy Środkowo- Wschodniej)
Data emisji: 22.03.2023
Godzina emisji: 21.09

gs/zch/PR Historia