Mistrz kina, który woli pisać. 87. urodziny Woody'ego Allena

Woody Allen to zdobywca 137 nagród filmowych, w tym czterech Oscarów: za reżyserię ("Annie Hall") i scenariusz ("Annie Hall", "Hannah i jej siostry" i "O północy w Paryżu"). Jest jedynym obok Ingmara Bergmana zdobywcą Palmy Palm - nagrody specjalnej przyznawanej podczas festiwalu filmowego w Cannes za szczególne osiągnięcia filmowe. Artysta już w szkole średniej pisał humorystyczne monologi oraz występował na scenie jako komik. Później związał się z telewizją; przygotowywał teksty dla popularnych programów "Your Show of Shows" i "Ed Sullivan Show", dla Boba Hope'a i innych artystów estrady. Z czasem rozpoczął też pisanie dla teatrów, a w ramach swojej działalności scenicznej wystąpił na Broadwayu.

Przede wszystkim Allena znamy jednak z twórczości filmowej. Zadebiutował w 1966 roku filmem "Jak się masz koteczku?". Początkowo kręcił lekkie komedie, ale od połowy lat 70. do swoich filmów włączał także mroczniejsze wątki. Od filmu "Wnętrza" rozpoczął natomiast karierę jako reżyser dramatów.

Najczęściej czytane:

• Serial "Alternatywy 4" Stanisława Barei: PRL-owska Polska i jej absurdy
• Witold Gombrowicz – trudne początki pisarza w Argentynie

Zabawa słowem

Co ciekawe sam Allen przyznaje, że woli pisanie od reżyserii. - Woody Allen bardzo zwraca uwagę na to, że on właściwie nie lubi reżyserować, tylko woli pisać scenariusze. Powtarza, że lubi bawić się słowem, a bycie reżyserem jest znacznie trudniejsze i bardziej męczące - wyjaśnia Katarzyna Skrzynecka z serwisu Moviesroom.

Charakterystycznym elementem twórczości pisarskiej legendarnego artysty są cynizm i zabawa słowem. - Woody Allen tworzył taką postać neurotycznego, żydowskiego intelektualisty. Myślę, że z tego jest najbardziej kojarzony - mówi dr Miłosz Stelmach, kulturoznawca z Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Postać inteligentnego cynika z Nowego Jorku pokochały tłumy czytelników. Świadczą o tym pozytywne recenzje, w których toną książki Allena. Uwielbienie ze strony miłośników literatury idzie w parze z sukcesem komercyjnym - przykładem jest książka "Bez piór" z 1975 roku, która utrzymywała się na liście bestsellerów pisma "New York Times".

Posłuchaj

3:18

Zabawa słowem, czyli pisanie według Woody'ego Allena (Trójka do trzeciej)

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

Genialny wariat czy znerwicowany intelektualista?

Za sprawą swoich filmów do Allena przylgnęły różne określenia: geniusz, artysta, legenda kina, ale również wariat. - Na pewno na swój sposób jest ekscentrykiem. Czy to genialny wariat? Bardziej znerwicowany intelektualista, neurotyk - ocenia krytyk filmowy Artur Cichmiński. - Jego pierwsze filmy, najsłynniejsze komedie, opowiadają właśnie o takim znerwicowanym, wtedy jeszcze młodym, człowieku, który próbuje poukładać różne puzzle tego świata, który go otacza, i niemal ociera się o szaleństwo. Być może bycie normalnym nie do końca pozwala przetrwać w tej dżungli, w której Allen żyje i próbuje nam sugerować, że my też żyjemy - komentuje gość "Trójki do trzeciej".

Miłośnicy kina nie pozostają obojętni wobec filmów nowojorskiego reżysera. Produkcje Allena albo są kochane, albo nienawidzone. - W przypadku filmów Allena nie ma środka. (...) Jego filmy są nie dla każdego, nie oszukujmy się. Ktoś przyjmie tę formę komunikacji, a ktoś inny nie - mówi Artur Cichmiński. - Myślę, że coraz trudniej odbierać Allena w jego późniejszych filmach. Szczególnie w okresie, kiedy niejako skończył kręcić w Stanach, a zaczął w Europie. To jest kwestia pewnego gustu, smaku, poczucia humoru i podejścia do życia - zaznacza krytyk filmowy.

Posłuchaj

8:24

Genialny wariat czy znerwicowany intelektualista? Woody Allen i jego filmowa twórczość (Trójka do trzeciej)

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

***

Tytuł audycji: Trójka do trzeciej

Prowadzi: Michał Żołądkowski

Autor materiału: Józef Niewiarowski

Gość: Artur Cichmiński (krytyk filmowy)

Data emisji: 1.12.2022

Godziny emisji: 12.46, 13.42

qch/kor