Zamek Krzyżtopór – najpiękniejsze ruiny w Polsce
2022-10-17, 11:10 | aktualizacja 2022-10-18, 12:10
To jedna z największych tego typu budowli w Polsce. Dziś jest w ruinie, ale mimo to robi wielkie wrażenie. O zamku Krzyżtopór w Ujeździe rozmawialiśmy w "Trójce po królewsku" z Markiem Gaworskim – autorem książek, monografii i albumów o zamkach i pałacach.
Krzyżtopór prawie jak Wersal
Zanim powstał francuski Wersal, świętokrzyski zamek Krzyżtopór był największym kompleksem pałacowym w Europie. Jest dość nietypową budowlą jak na ziemie polskie. – Ruiny zamku Krzyżtopór uważane są za najlepszy przykład palazzo in fortezza, czy pałacowej rezydencji, otoczonej fortyfikacjami bastionowymi. Zamek ten został zbudowany na planie regularnego pięcioboku, w którego skład wchodziły: pałac, ogród i pięcioboczne bastiony. Dodatkowo obronność wzmacniała częściowo wykuta w skale fosa – opisywał Marek Gaworski.
Zamek pełen symboli
Zamek Krzyżtopór był pełen symboli – miał 365 okien, 52 komnaty, 12 wielkich sal, a także 4 baszty. – Dwa ważne symbole, czyli krzyż i topór, zdobią główną bramę wejściową. Życiowe credo Krzysztofa Ossolińskiego brzmiało "Krzyż obrona / Krzyż podpora / Dziatki naszego Topora". Ossolińscy stali się właścicielami Ujazdu na początku XVII wieku, największy udział w rozkwicie zamku miał Krzysztof. Budowa zamku została ukończona w 1644 roku, o czym przypomina data umieszczona na jednej ze ścian – mówił gość Trójki.
Dodał, że z zamkiem związana jest legenda mówiąca o rycerzu na koniu i postaci kobiety. – To wojewoda Ossoliński, który zmarł rok po ukończeniu budowy zamku, i jego ukochana, która umarła z tęsknoty za nim – powiedział Marek Gaworski.
Wyjątkowe akwarium nad głową
Według przekazów sala jadalna w zamku miała szklany strop, przez który widać było akwarium. – To było coś bardzo wyjątkowego – podkreślił.
Od 1991 roku ruiny zamku Krzyżtopór są udostępnione dla zwiedzających, a w jego murach odbywają się inscenizacje i różne wydarzenia kulturalne.
Posłuchaj
(You Tube – Ciekawe Lokacje)
***
Tytuł audycji: Trójka po królewsku
Prowadzi: Marta Piasecka
Data emisji: 17.10.2022
Godzina emisji: 9.35
mo/kor