Księżna Anna Jabłonowska – erudytka i reformatorka rolnictwa (Program obyczajowy/Trójka)
Księżna Anna Jabłonowska. Kobieta wyprzedzająca swój czas
2021-01-09, 07:01 | aktualizacja 2021-01-11, 07:01
– W "Poczcie przedsiębiorców polskich", który właśnie ukazał się w wersji anglojęzycznej, znalazłam tylko jedną kobietę – Annę Jabłonowską. Mieszkańcy Siemiatycz i Kocka wiele jej zawdzięczają – opowiada Anna Popek.
Praktyczna i romantyczna królewna niderlandzka ze Śląska
W Kocku właśnie księżna Anna Jabłonowska wybudowała pałac, w którym odwiedzali ją najwybitniejsi przedstawiciele ówczesnej inteligencji: Franciszek Dioniz Kniaźnin, Hugo Kołłątaj, Adam Naruszewicz, Ignacy Krasicki i Franciszek Karpiński. – Ten ostatni, autor m.in. słów kolędy "Bóg się rodzi", pisał, że w dyskusji z księżną Anna Jabłonowską znalazł partnera, który nad nim samym góruje oczytaniem i erudycją – mówiła autorka "Programu obyczajowego", odnosząc się do zapisków poety.
Posłuchaj
3:32
Dodaj do playlisty
Emilia Plater: bohaterska i niezłomna
Księżna była doskonale wykształcona. W 1738 Po śmierci ojca Kazimierza Sapiehy matka księżnej Karolina z Radziwiłłów Sapieha, kasztelanka litewska wyszła powtórnie za mąż. – Jej drugim mężem został Józef Aleksander Jabłonowski, który wychowywał małą Annę w duchu umiłowania wiedzy. Dziewczynka mająca wówczas 10 lat żywo interesowała się sprawami nauki, poznawała języki obce – dodała.
Cathérine Lefèbvre, czyli "pani bez żenady"
Po śmierci męża, spokrewnionego z ojczymem Anna odziedziczyła spory majątek: 11 miast, ponad 100 wsi i 24 folwarki. Nie były one jednak w najlepszym stanie. Każdym z miast w jej imieniu miał zarządzać komendant, który miał być "łatwo osiągalny dla mieszkańców i wykazywać się łagodną cierpliwością w słuchaniu krzywd". Dbała także o edukację swoich pracowników Wspierała konfederację barską i insurekcję kościuszkowską, co stało się przyczyną utraty części z jej dóbr.
KONFERENCJA JABŁONOWSKA 2020/„Państwa w państwie?” Uwagi o roli magnaterii u schyłku istnienia I Rzeczypospolitej.
***
Tytuł audycji: Program obyczajowy
Prowadzi: Anna Popek
Data emisji: 9.01.2021
Godzina emisji: 6.46
gs