David Szalay laureatem Nagrody Bookera. "Zadaje pytanie, co napędza życie"

David Szalay został laureatem Nagrody Bookera 2025 za książkę "Flesh". Autor został uhonorowany za swoją powieść badającą współczesną męskość. Nagroda Bookera to po Noblu najważniejsze wyróżnienie literackie na świecie. Polscy czytelnicy mieli okazję poznać go jako autora książek "Londyn", "Turbulencje" i "Czym jest człowiek".

Posłuchaj audycji Trójki:

• Abdulrazak Gurnah - noblista z Zanzibaru. Audycja "Wszystkie książki świata"
• Jak powstają książki Elżbiety Cherezińskiej? Audycja "Ludzie"

Nagroda Bookera 2025. Laureatem został David Szalay 

"Napisana oszczędną prozą i obejmująca dekady - od węgierskiego osiedla po rezydencje bogatej londyńskiej elity. 'Flesh' to poruszająca powieść skoncentrowana na emocjonalnie obojętnym mężczyźnie, którego życie wywraca się do góry nogami pod wpływem serii zdarzeń wykraczających poza jego możliwości" - czytamy w uzasadnieniu jury.

Głównym bohaterem jest Istvan, który na kartach powieści pojawia się jako małomówny, introwertyczny nastolatek. Czytelnik towarzyszy mu przez kolejne lata, w których m.in. nawiązuje romans ze starszą sąsiadką, emigruje z rodzinnych Węgier do Londynu, gdzie wspina się po kolejnych szczeblach kariery, by jako mężczyzna w średnim wieku wrócić do miasta, w którym dorastał.

"Mroczna książka, ale czyta się ją z przyjemnością"

Jak czytamy na stronie internetowej Nagrody Bookera "oszczędna i przenikliwa książka zadaje głębokie pytanie, co napędza życie; co sprawia, że warto żyć, a co je niszczy". - Nigdy wcześniej nie czytaliśmy niczego podobnego. To pod wieloma względami mroczna książka, ale czyta się ją z przyjemnością - powiedział o lekturze zwycięskiej powieści przewodniczący jury Roddy Doyle.

- Nie czytałem powieści, która tak dobrze wykorzystuje białą przestrzeń na stronie. Jakby autor zapraszał czytelnika do wypełnienia tej przestrzeni, do obserwowania, a wręcz do tworzenia postaci razem z nim. Styl jest oszczędny i to jest wielką siłą tej powieści. Każde słowo ma znaczenie; przestrzenie między słowami mają znaczenie. Książka opowiada o życiu i jego niezwykłości, a czytając i przewracając strony, cieszymy się, że żyjemy i czytamy - doświadczamy - tej niezwykłej, wyjątkowej powieści - dodał Doyle.

"Flesh" to szósta książka w dorobku autora. W 2016 r. jego powieść "Czym jest człowiek" znalazła się na krótkiej liście do Nagrody Bookera.

Finaliści do Nagrody Bookera 2025

Na tegorocznej krótkiej liście nominowanych obok Szalay’a znalazły się następujące książki i ich autorzy: "Flashlight" Susan Choi (USA), "The Loneliness of Sonia and Sunny" Kiran Desai (Indie), "Audition" Katie Kitamury (USA), "The Rest of Our Lives" Bena Markovitsa (USA / Wielka Brytania) oraz "The Land in Winter" Andrew Millera (Wielka Brytania). Na długiej liście znajdowało się trzynaście powieści autorów i autorek z dziewięciu państw.

Przewodniczącym jury był pisarz i laureat Nagrody Bookera z 1993 r. Roddy Doyle. Oprócz niego w kapitule zasiadają Ayobami Adebayo, Sarah Jessica Parker, Chris Power oraz Kiley Reid. W ubiegłym roku nagrodę dostała brytyjska pisarka Samantha Hervey za powieść "Orbital".

Do tegorocznego konkursu zgłoszono 153 tytuły napisane w języku angielskim i opublikowane w Wielkiej Brytanii lub Irlandii między 1 października 2024 r. a 30 września 2025 r.

Kim jest David Szalay

David Szalay jest pierwszym węgiersko-brytyjskim pisarzem, który zdobył Nagrodę Bookera. Szalay urodził się w Kanadzie, mieszkał w Libanie, Wielkiej Brytanii, na Węgrzech, a obecnie w Austrii. Jest autorem sześciu dzieł beletrystycznych przetłumaczonych na ponad 20 języków, a także kilku słuchowisk radiowych BBC.

W 2010 roku Szalay znalazł się na liście dwudziestu najlepszych brytyjskich pisarzy poniżej 40. roku życia przygotowanej przez "Telegraph", a w 2013 roku został wybrany jednym z najlepszych młodych brytyjskich powieściopisarzy magazynu "Granta".

2025 rok wydaje się świetny dla pisarzy węgierskiego pochodzenia. Tegoroczna literacka nagroda Nobla również trafiła do László Krasznahorkai - węgierskiego pisarza i scenarzysty filmowego. 

O nowościach ze świata książki rozmawiamy na antenie Trójki w audycji "Wszystkie książki świata". 

Ewelina Kołaczek

The Booker Prize, PAP, IAR