Przyznano ekonomicznego Nobla: laureatami badacze instytucji i ich wpływu na dobrobyt

Nagroda Nobla w dziedzinie nauk ekonomicznych to jedyny Nobel, którego nie ustanowił wynalazca dynamitu. Jej oficjalna nazwa brzmi Nagroda Banku Szwecji im. Alfreda Nobla. Przyznawana od 1969 roku, została ustanowiona rok wcześniej dla uczczenia 300-lecia istnienia banku.

Posłuchaj

8:23

Ekonomiczny Nobel za badania nad instytucjami i dobrobytem (Zapraszamy do Trójki)

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

Badania nad wzrostem i dobrobytem

Skonstruowany przez nich model wyjaśnia trzy etapy powstawania instytucji oraz ich zmiany. – Zmniejszenie ogromnych różnic w dochodach między krajami to jedno z największych wyzwań współczesności. Nagrodzeni udowodnili, że w osiągnięciu tego celu instytucje społeczne są niezwykle ważne – powiedział w uzasadnieniu Jakob Svensson, przewodniczący komisji Banku Szwecji, wskazującej laureatów.

– W społeczeństwach cechujących się niepewnością (porządku) prawnego i instytucjami wyzyskującymi populację nie powstaje żaden wzrost ani zmiana na lepsze. Badania laureatów pomagają nam zrozumieć, dlaczego tak się dzieje – wyjaśniał.

Miks inkluzywnych instytucji

– Nie chodzi o to, abyśmy widzieli wyłącznie instytucje, dlatego, że ten proces rozwoju gospodarczego jest wieloczynnikowy: np. elementy związane z technologiami, z innowacjami, z kapitałem ludzkim, zasobami itd. też są ważne. Ale przy tej gradacji najróżniejszych czynników, które widzimy, ci badacze podkreślają rolę tychże instytucji – tłumaczyła w rozmowie z Piotrem Łodejem historyczka gospodarcza Cecylia Leszczyńska z Wydziału Nauk Ekonomicznych UW. – Tworzą swego rodzaju matrycę, pokazują, że instytucje społeczne, te tzw. inkluzywne, włączające, dające partycypację społeczną szerszym grupom aniżeli tylko elitom, są równie ważne, jak instytucje ekonomiczne. Te drugie też powinny być, jeżeli idzie o wzrost i postęp, inkluzywne. Chodzi tutaj o prawa własności, o dzielenie korzyści ze wzrostu gospodarczego, o ochronę praw nabytych itd. – wskazuje.

– Można powiedzieć, że jest to swoisty miks instytucji społecznych i ekonomicznych oraz że tylko jeden ich rodzaj jest niewystarczający. Jedynie współgranie obu typów instytucji daje szansę na rozwój – dodaje.

Przeczytaj także:

• Japońska organizacja Nihon Hidankyo laureatką Pokojowej Nagrody Nobla
• Kioski, jak budki telefoniczne: znikają. Dlaczego tak się dzieje i co je zastąpi?
• Energia ze słońca coraz bardziej popularna i opłacalna

***

Tytuł audycji: Zapraszamy do Trójki
Prowadzi: Piotr Łodej
Gościni: Cecylia Leszczyńska (historyczka gospodarcza, Wydział Nauk Ekonomicznych UW)
Data emisji: 14.10.2024
Godzina emisji: 17.13

pr/wmkor