Rusza międzynarodowe liczenie bocianów (Program Środka/Trójka)
Ile bocianów żyje na świecie? Rusza międzynarodowe liczenie
2024-04-04, 15:04 | aktualizacja 2024-04-04, 15:04
Są ozdobą polskich krajobrazów, a jednocześnie przypisuje się im pomoc w utrzymaniu przyrostu naturalnego Polaków – właśnie rozpoczyna się światowa akcja liczenia bocianów, jednych z najbardziej lubianych przez nas ptaków.
- Spisy bocianów wykonuje się co 10 lat od lat 30. XX wieku.
- Najwięcej bocianów można spotkać na wschodzie Polski: na Warmii i Mazurach, Podlasiu oraz Lubelszczyźnie.
- O ile na zachodzie Europy bocianów przybywa, to w Polsce ich populacja systematycznie się kurczy.
W tym roku organizowany jest Międzynarodowy Spis Bociana Białego. Ma on dać odpowiedź na pytanie, ile sztuk tych ptaków żyje obecnie na świecie i w jakim kierunku zmierzają zmiany w populacji tego gatunku. Polska część spisu zaplanowana jest na pierwszą połowę lipca.
Bocian jako wykrywacz jedzenia
– Bocian jest o tyle ciekawym gatunkiem, że on nam pokazuje, co dzieje się w środowisku. Do niedawna był uważany za wskaźnik bioróżnorodności, czyli tam, gdzie był bocian, było też więcej innych gatunków ptaków – mówi dr Marcin Tobółka, przewodniczący Grupy Badawczej Bociana Białego.
Obecnie rozmieszczenie bocianów wskazuje dodatkowo na miejsca, gdzie znajduje się najwięcej pożywienia, a są to często śmietniska. – Wzrost liczebności bocianów świadczy o tym, że tam jest jakieś dodatkowe jedzenie, oprócz tego sielskiego krajobrazu wiejskiego – tłumaczy gość Trójki.
Gdzie ubywa, a gdzie przybywa bocianów?
Polska populacja bocianów, obok hiszpańskiej, jest największa w Europie. Niestety, według badań koordynowanych przez Instytut Zoologii PAN bocianów w Polsce stopniowo ubywa. Jest to widoczne szczególnie w ciągu ostatnich kilkunastu lat. Na szczęście są też w naszym kraju obszary, gdzie panuje przeciwny trend. Dotyczy to zwłaszcza zachodniej Polski i związane jest z ulokowanymi tam składowiskami odpadów.
Na zmiany liczebności bocianów na danym terytorium wpływa wiele czynników. Jednym z nich są zmiany klimatyczne. – To, że mamy łagodniejsze zimy, umożliwia niektórym bocianom przezimowanie w Europie. To się dzieje na przykład na Półwyspie Iberyjskim. Tam zimują dziesiątki tysięcy bocianów, które pierwotnie latały do zachodniego Sahelu, czyli tego pasa poniżej Sahary – mówi dr Tobółka.
Ta zasada dotyczy jednak bocianów spędzających lato na zachodzie Europy. Te ze wschodu, w tym także z Polski, odlatują na zimę w kierunku bliskowschodnim, ponad Cieśniną Bosfor, próbując dostać się do Afryki. Taka trasa może liczyć nawet dziesięć tysięcy kilometrów w jedną stronę i jest pełna niebezpieczeństw, w związku z czym śmiertelność wśród lecących nią stad jest stosunkowo wysoka. To kolejny z powodów, dla których bocianów w Polsce z roku na rok ubywa, podczas gdy te z zachodniej Europy mają się coraz lepiej.
Bociani kalendarz Na czym polega liczenie bocianów?
Osoba, która zadeklaruje się, że chce wziąć udział w liczeniu, objeżdża cały powierzony jej teren – najczęściej jest to gmina – szukając bocianich gniazd. Są one następnie nanoszone na zbiorczą mapę i opatrywane dodatkowymi informacjami o tym, czy są zamieszkane, a jeśli tak, to czy zasiedlająca je para bocianów doczekała się potomstwa i w jakiej liczbie.
W wywiadach pomagają często gospodarze okolicznych zabudowań. Bociany są bowiem znane z tego, że lokują swoje gniazda zazwyczaj w bezpośrednim sąsiedztwie ludzkich gospodarstw i domów.
Posłuchaj
7:02
Dodaj do playlisty
Czytaj też:
- Bociany wracają do Polski z Afryki. Dziennie pokonują 200 kilometrów
- Międzynarodowy Spis Bociana Białego. Jak zostać wolontariuszem?
***
Tytuł audycji: Program Środka
Prowadzi: Tomasz Żąda
Gość: dr Marcin Tobółka (przewodniczący Grupy Badawczej Bociana Białego)
Data emisji: 4.04.2024
Godzina emisji: 13.31
kc/wmkor