Mózg bez tajemnic, czyli jak lepiej wykorzystać jego potencjał?

• Wymyślone wspomnienia, czyli jak zapamiętuje nasz mózg?
• Wykorzystujemy tylko 10 procent mózgu? Jakie są najbardziej rozpowszechnione mity?
• Ucz się, jedź, uprawiaj sport i ucz się, czyli jak poprawić funkcjonowanie naszego mózgu?
• Zachowaj spokój. Czy stres wpływa na kurczenie się mózgu?

W poniedziałek przypada Europejski Dzień Mózgu, wykorzystaliśmy go jako pretekst do rozmowy o naszym umyśle. Mimo postępujących badań wciąż jeszcze nie wszystko o nim wiemy. Do pewnego stopnia tajemnicą pozostaje to, jak działa nasza pamięć. – Są nawet modele matematyczne, które odwzorowują działanie pamięci. Wiemy, w jaki sposób zapamiętujemy. Wbrew pozorom nie zapamiętujemy wszystkiego jak film, tylko zapamiętujemy najważniejsze rzeczy, a całą resztę dorabiamy sobie w momencie przypominania – zwraca uwagę dr Beata Rajba. 

Zawsze w pracy, czyli mózg nigdy nie odpoczywa 

Wciąż rozpowszechniony jest, jak mówi rozmówczyni Radosława Nałęcza, klasyczny mit, że wykorzystujemy tylko 10 procent mózgu. – To jest coś, co obiecuje nam, że będziemy 10 razy mądrzejsi, jeżeli się bardzo postaramy. Natomiast w praktyce mózg jest organem ogromnie energochłonnym. On zjada nawet jedną czwartą dostarczanych przez nas kalorii. W związku z tym my nie możemy sobie pozwolić jako organizm na to, żeby utrzymywać coś, czego nie wykorzystujemy. Mózg cały czas pracuje, nawet w nocy. Prawdopodobnie marzenia senne są po to, żeby neurony nie zaczęły nam obumierać. Cały czas mózg jest ćwiczony – mówi psycholożka.

Gość "Pory na Trójkę" zwraca uwagę, że w odróżnieniu od naszych dziadków, którzy mieli czarno-białe sny, my, w związku z dużo większą ilością bodźców, śnimy w kolorze. Pod wypływem zaś bardziej intensywnych doznań kolorystycznych, jakich doświadczamy, doszło do przebudowania naszej kory mózgowej. 

A jednak! W zdrowym cieple sprawny mózg

Jak zachować sprawność naszego umysłu? Jednym z kluczowych elementów są różnego rodzaju łamigłówki, a także odpowiednie dieta i… ruchu. – Okazuje się, że ruch doprowadza do tego, że mózg funkcjonuje znacznie efektywniej i to zarówno w krótkotrwałej perspektywie, np. 20 minut spaceru już wpływa na polepszenie naszych zdolności poznawczych, ale też w perspektywie długotrwałej. Tutaj taniec np., wszelkie ruchy, których się uczymy od nowa, to jest coś, co nas rozwija – mówi ekspertka. 

 Przeczytaj także:

• Centrum sterowania ciałem. Co wiemy o ludzkim mózgu?
• Nauka gry na pianinie - nieoceniony trening dla mózgu
• Sztuczna inteligencja pozwoli zrozumieć seniorów? Innowacyjny projekt polskiego pielęgniarza

Ucz się języków, unikaj stresu

Naszym sprzymierzeńcem jest także spokój i ciągłe uczenie się. Poznawanie kolejnego języka potrafi nas chronić choćby przed chorobami neurodegeneracyjnymi. Warto korzystać także z innych aktywności, np. jogi. – Okazuje się, że hipokamp, część mózgu, która jest odpowiedzialna m.in. za orientację przestrzenną i koordynację naszej pamięci, potrafi się zmniejszyć pod wpływem stresu. W związku z tym warto się uspokajać, warto mieć techniki relaksacyjne pod ręką, bo wpływają one na kondycję mózgu – przyznaje gościni Trójki. 

Posłuchaj

10:03

Jak działa nasz mózg i pamięć? (Pora na Trójkę)

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

Psycholożka, mówiąc o zdobywanej wciąż wiedzy na temat mózgu, zwraca uwagę np. na badania dotyczące jego umiejętności przystosowania się. – To są niesamowite badania, które pokazują, że kora mózgowa wokół uszkodzenia potrafi przy odpowiedniej rehabilitacji przejąć funkcje tego, co zostało zniszczone. Neuroplastyczność mózgu, szczególnie u dzieci, ale również u osób dorosłych, jest niesamowita – podkreśla. 

Posłuchaj

2:35

Łamigłówki, krzyżówki czy sudoku? Jak ćwiczyć nasz mózg? (Pora na Trójkę)

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

Beata Rajba zwróciła także uwagę na jeszcze jeden mit dotyczący funkcjonowania naszego mózgu, według którego jedna z jego półkul odpowiedzialna jest za zdolności artystyczne i emocje, a druga za rozumowanie. – Absolutnie nie. Te funkcje są w pewnym sensie rozproszone, częściowe podkorowe, częściowo odpowiedzialna jest za nie kora mózgowa. Natomiast to nie jest tak, że jedna półkula jest artystyczna, a druga półkula jest intelektualna – zaznacza. 

Wendy Suzuki: The brain-changing benefits of exercise | TED/TED

***

Tytuł audycji: Pora na Trójkę
Prowadzi: Radosław Nałęcz
Autor materiału reporterskiego: Szymon Majchrzak
Gość: dr Beata Rajba (psycholożka z Wyższej Szkoły Kształcenia Zawodowego)
Data emisji: 18.03.2024
Godzina emisji: 6.50, 7.14

gs