Muzeum "Palace" - w dawnej siedzibie gestapo zwanej Katownią Podhala

• Willa "Palace" w czasie II wojny światowej była miejscem, w którym Niemcy mordowali mieszkańców Podhala, torturowali i wysyłali ich do obozów koncentracyjnych.
• Burmistrz miasta przekazał na rzecz Muzeum Palace księgę wpisów więziennych i klucze do urządzonego przez Niemców więzienia przy ul. Nowotarskiej.
• Księga ta została zdobyta podczas akcji odbicia 35 więźniów z konspiracji oraz siedmiu innych osób przez partyzantów z plutonu "Kurniawa" w 1944 roku.
• Wybudowana w 1930 roku Willa "Palace" przez wiele lat po wojnie niszczała. Tylko garstka ludzi, w tym byli więźniowie, walczyła o to, żeby ten obiekt stał się miejscem pamięci męczeństwa.

– Przywracamy pamięć o ludziach, którzy ginęli w Katowni Podhala lub byli wysyłani stąd do niemieckich obozów koncentracyjnych. Przywracamy temu miejscu pamięć. Bohaterami tej uroczystości są wszyscy ci, którzy cierpieli w celach więziennych i w pokojach przesłuchań. Dziś otwieramy budynek i pokazujemy go jako symbol cierpienia nie tylko Podtatrza, ale również symbol ofiar II wojny światowej, ofiar totalitaryzmów, ofiar okupacji – mówił podczas otwarcia muzeum dyrektor placówki, Michał Murzyn. 

Willa Palace - powrót do dawnej świetności

Wybudowana w 1930 roku Willa "Palace" przez wiele lat po wojnie niszczała i była przebudowywana, służąc różnym celom. Po wojnie tylko garstka ludzi, w tym byli więźniowie, walczyła o to, żeby ten obiekt stał się miejscem pamięci męczeństwa, muzeum – symbolem. Staraniem Stowarzyszenia Muzeum Walki i Męczeństwa Palace – Katownia Podhala, udało się zachować dwie więzienne cele, w których przechowano pamiątki z czasu okupacji i pamięć o tym miejscu.

O utworzenie w tym budynku izby pamięci zabiegano już od zakończenia wojny. Nowi gospodarze obiektu podczas remontu starali się zachować jak najwięcej elementów oryginalnych, pochodzących z lat 30. – W środku nie było wyburzeń, usuwaliśmy tylko płyty gipsowo-kartonowe. Był tutaj pensjonat, było sanatorium, było przedszkole i szkoła. Każdy adaptował ten budynek na swoje potrzeby, a naszym celem było znaleźć jak najwięcej tych oryginalnych, historycznych fragmentów – mówił w Polskim Radiu Michał Murzyn.

• Zakopane. Willa Palace, czyli "katownia Podhala", stanie się muzeum II wojny światowej
• Willa "Palace" - świadek gehenny wojennej w Zakopanem

Wzruszenie i dbałość o historię

– To chwila wielkiego wzruszenia i chociaż byli więźniowie "Palace", którzy walczyli o to muzeum, nie doczekali tej chwili, ale my, ich potomkowie, doczekaliśmy. Spadł nam kamień z serca, bo w końcu dzięki zaangażowaniu wielu osób i instytucji udało się utworzyć tu miejsce pamięci. To muzeum będzie opowiadało o tych wszystkich osobach, które w czasie II wojny światowej walczyły o wolną Polskę. Będzie spełniało testament mojego ojca oraz jego towarzyszy: Władysława Szepelaka i Mariana Polaczyka, którzy od początku lat 90. walczyli jako byli więźniowie o utworzenie tego muzeum. Chcemy, aby pamięć ludzi, którzy przeszli przez to piekło, które urządzili im Niemcy, była wiecznie żywa – mówiła podczas otwarcia Lucyna Galica Jurecka.

Posłuchaj

4:51

Muzeum Palace - w dawnej siedzibie gestapo zwanej Katownią Podhala (Trójka do trzeciej)

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

***

Tytuł audycji: Trójka do trzeciej
Prowadzi: Justyna Grabarz
Gość: Michał Murzyn (dyrektor Muzeum Tatrzańskiego w Zakopanem)
Data emisji: 11.03.2024
Godzina emisji: 12.38

IAR/zch/wmkor