6 II 1915 w Kosarzyskach na Sądecczyźnie, w rodzinie nauczycieli, urodziła się Danuta Szaflarska – aktorka filmowa i teatralna, uczestniczka powstania warszawskiego. Po wojnie sławę przyniosła jej pierwszoplanowa rola kobieca w filmie „Zakazane Piosenki”.https://t.co/QkTWS3GROV pic.twitter.com/dWLWtslcFW
— Instytut Pamięci Narodowej - Oddział w Warszawie (@ipn_warszawa) February 6, 2024
Danuta Szaflarska i jej dzieciństwo. Reportaż "Panienka Danusia" [POSŁUCHAJ]
2024-02-07, 09:02 | aktualizacja 2024-02-07, 13:02
Dzieciństwo spędziła w Kosarzyskach, dzielnicy Piwnicznej-Zdroju. O dziecięcych latach Danuty Szaflarskiej i powrotach do rodzinnego miejsca opowiedziała jej bliska znajoma Wanda Łomnicka-Dulak, poetka i regionalistka. Zachęcamy do wysłuchania reportażu Moniki Chrobak pt. "Panienka Danusia".
- Danuta Szaflarska przyszła na świat 6 lutego 1915 roku w Kosarzyskach, zmarła zaś w wieku 102 lat - 19 lutego 2017 roku w Warszawie.
- W czasie Powstania Warszawskiego aktorka była łączniczką Armii Krajowej.
- Długowieczna artystka niemal do samego końca występowała na scenie i na ekranie.
- Była jedną z pierwszych powojennych gwiazd filmowych. Jej kariera aktorska trwała prawie 80 lat.
Danuta Szaflarska opowiadała swoim znajomym i przyjaciołom o prostych wiejskich zabawach czy bieganiu po łące boso. Takie atrakcje małej Danusi, córeczce nauczycieli ze szkoły w Kosarzyskach, zapewniała wynajęta na służbę Hanusia z Borownic. Miała za to zapewniony dach nad głową i wyżywienie, którego w jej rodzinnym domu często brakowało.
"O góralce Hanusi i panience Danusi"
Tak nawiązała się serdeczna więź między Danusią - panienką od nauczycieli, i Hanusią - góralką z Beskidu Sądeckiego. Nawet jako znana aktorka każdą swoją wizytę w rodzinnych stronach Danuta Szaflarska zaczynała od odwiedzin u Hanusi - choć ta już była Anną Kluską, mającą gromadkę swoich dzieci, wnucząt oraz prawnucząt. Zmarła w 2001 roku w wieku 96 lat.
Z opowieści o dzieciństwie Danuty Szaflarskiej i jej wiejskich rówieśników powstała książeczka "O góralce Hanusi i panience Danusi” autorstwa Barbary Paluchowej.
Czytaj także:
- Poczta Polska wydała kartę pocztową upamiętniającą Danutę Szaflarską
- Szaflarska, Kwiatkowska, Szpilman i inni. Artyści, którzy przystąpili do Powstania Warszawskiego
Dzieciństwo i młodość Danuty Szaflarskiej
Jako młoda dziewczyna wcale nie zamierzała być aktorką. - Nie wiedziałam, że to może być zawód. Traktowałam to jako rozrywkę. Marzyłam o medycynie, ale nie było nas stać na studia - opowiadała we wspomnieniowej audycji w Polskim Radiu.
Zafascynowana amatorskim teatrem w Nowym Sączu, zdecydowała się na trzyletnią szkołę aktorską. - To był najwspanialszy okres w moim życiu. Mieliśmy profesorów, którzy nas nie tylko uczyli, ale i wychowywali - mówiła.
Sprawdź także inne reportaże:
- Kościół franciszkanów w Zamościu i jego rewitalizacja. Reportaż "Franciszkańska perła" [POSŁUCHAJ]
- Uratowany przez WOŚP. Reportaż "Walka o życie" [POSŁUCHAJ]
- Pamięć o polskich Żydach. Reportaż "Wykrzyczeć światu" [POSŁUCHAJ]
Posłuchaj
Aktorka długowieczna
Danuta Szaflarska wystąpiła w ponad 40 rolach filmowych i ponad 80 teatralnych. Przez ponad pół wieku współpracowała z Teatrem Polskiego Radia, gdzie zagrała w blisko 150 słuchowiskach dla dzieci i dla dorosłych. Słuchacze mogli ją usłyszeć m.in. w "Niemcach" w reż. Erwina Axera i Antoniego Bohdziewicza, "Błękitnej różyczce" Jana Warenyci, "Brydżystach" Kazimierza Orłosia, "Domku z kart" Emila Zegadłowicza, "Godzinie W" Jerzego Stefana Stawińskiego, "Grubych rybach" Michała Bałuckiego czy "Piaskownicy" Michała Walczaka. Do połowy lat 80. aktorka kreowała rolę Danusi Matysiakówny-Grzelakowej w powieści radiowej "Matysiakowie".
Nagrody i odznaczenia
Aktorka była laureatką wielu prestiżowych wyróżnień, otrzymała między innymi Wielką Nagrodę Dwóch Teatrów - Radia i Telewizji za całokształt pracy artystycznej i nagrodę honorową Międzynarodowego Festiwalu Sztuki Operatorskiej "Camerimage". W 2007 roku dostała Złoty Medal Zasłużony Kulturze Gloria Artis. Rok później odsłoniła swoją gwiazdę w Alei Gwiazd na ulicy Piotrkowskiej w Łodzi.
W 2015 roku została odznaczona Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski "w uznaniu wybitnych zasług dla Rzeczypospolitej Polskiej, a w szczególności znamienitych osiągnięć w pracy artystycznej i znaczącego wkładu w rozwój polskiej kultury oraz za działalność na rzecz niepodległości i przemian demokratycznych w Polsce".
***
Tytuł reportażu: "Panienka Danusia"
Autor reportażu: Monika Chrobak
Data emisji: 6.02.2024
Godzina emisji: 22.20
pr/zch/IAR/mpkor