Obniżenie wieku wyborczego? Rozważa to coraz więcej państw
2024-01-06, 13:01 | aktualizacja 2024-01-06, 13:01
Brazylia, Argentyna, Austria, Malta, Szkocja - to niektóre z państw, w których prawo do głosowania w wyborach przysługuje już od 16. roku życia. Niedawno projekt ustawy w tej sprawie przygotował rząd Estonii; wcześniej dyskusja na ten temat toczyła się w Niemczech, a niedawno mówił o tym również Marszałek Sejmu Szymon Hołownia. Czy takie rozwiązanie powinno pojawić się w Polsce?
- Prawo do głosowania w wyborach od 16. roku życia? Takie przepisy obowiązują już w kilku krajach Europy.
- Od wielu lat prawo do głosowania mają z kolei szesnastolatkowie w niektórych państwach Ameryki Łacińskiej. Może to wynikać z przekonania o skłonności do radykalizacji wśród młodzieży.
- Czy powinniśmy obniżyć wiek wyborczy w Polsce?
Należy wyjaśnić, że obniżenie wieku wyborczego nie jest nowością z ostatnich lat. O ile możemy powiedzieć, że w Europie to pomysł stosunkowo młody, tak w krajach Ameryki Łacińskiej rozwiązanie istnieje od kilku dekad.
Z czego to wynika? Według dr. hab. Wojciecha Rafałowskiego, socjologa z Uniwersytetu Warszawskiego, różnica w podejściu państw europejskich i południowoamerykańskich może wynikać z przeświadczenia o bardziej radykalnych przekonaniach politycznych, jakie mają cechować młodzież. - Pamiętajmy, w Ameryce Łacińskiej ta emocjonalność polityki, nastroje rewolucyjne, miały zawsze większe znaczenie. Na Kubie na przykład wśród młodych było więcej zwolenników reżimu komunistycznego. Chciano to wykorzystać, żeby ci młodzi mieli głos w polityce i chcieli wspierać ten reżim - ocenia ekspert.
Wspomniany przez rozmówcę Piotra Firana radykalizm jest też jednym z najczęstszych argumentów przeciw obniżeniu wieku wyborczego. - Jeżeli zrobi się tak zwane szkolne prawybory, to mamy lekki wgląd w preferencje. Widzimy, że ugrupowania skrajne mogą na tym zyskać. Tyle tylko, że młodzież to ok. 2 proc. elektoratu; to nie jest coś, co decyduje o zwycięstwie - mówi socjolog.
Czytaj także: Wyborczy maraton w Polsce. Wkrótce obywatele wyłonią władze samorządów
Doświadczenie a mobilizacja
- Bardzo często młodzież w wieku 16-18 lat ma wiedzę polityczną, bo są jeszcze w szkole - kontynuuje gość radiowej Trójki. - Dopiero co ją dostali, może bardziej na poziomie teoretycznym, ale mają wiedzę dotyczącą procedur prawnych i innych spraw, podczas gdy starsi ludzie o tym zapominają. Z kolei starsi ludzie więcej wiedzą o tym, jak to rzeczywiście działa. Ale z drugiej strony, jeśli młodzi ludzie nie głosują, to jak mają zdobywać doświadczenie?
Na to, że młodzież jest chętna do udziału w życiu politycznym Polski, mogą wskazywać przytoczone przez dr. Rafałowskiego dane z ostatnich wyborów parlamentarnych. Wykazały one, że po raz pierwszy osoby w przedziału 18-25 lat głosowały chętniej niż starsze grupy wiekowe. - W większości badań od wielu lat się powtarzało, że najmłodsze grupy głosują najmniej. (...) Stąd też wiele ugrupowań zignorowało zwracanie się do tej grupy bo uznało, że nie będzie miała znaczenia przy wynikach - wyjaśnia socjolog.
Najczęściej czytane:
- Polskie miasta pustoszeją. Na liście znalazły się m.in. Częstochowa, Katowice, Łódź i Kielce
- Skanowanie twarzy zamiast paszportu. Zmiany na brytyjskich lotniskach
Obniżony wiek wyborczy. Chronić czy edukować?
Jednym z argumentów przeciw obniżeniu wieku wyborczego jest chęć ochrony przed zawiłościami polityki. Czy to odpowiednie podejście? - Moim zdaniem młodzież powinno się jak najbardziej kształcić w tym, aby rozumiała politykę; wiedziała, co się tam dzieje. Wtedy poradzi sobie z tym - ocenia dr hab. Wojciech Rafałowski. - To trochę jak z edukacją seksualną. Lepiej ją zrobić, żeby dziecko wiedziało, co robić a czego nie, niż chronić do ostatniej chwili przed jakąkolwiek wiedzą.
- Ważne jest, że jak wcześniej zacznie się głosować, to głosuje się dalej; wykształca się pewien nawyk. Dlatego uważam, że osoby, które mają dzieci i chodzą głosować, warto żeby zabierały dzieci głosować w dniu wyborów. One oczywiście nie głosują i widzą sam akt, i widzą jego podniosłość albo do niego przywykają - komentuje ekspert.
Posłuchaj
***
Tytuł audycji: Pora na Trójkę
Prowadzi: Piotr Firan
Gość: dr. hab. Wojciech Rafałowski (socjolog z Uniwersytetu Warszawskiego)
Data emisji: 6.01.2024
Godzina emisji: 8.19
qch/ans