Pęzino: imponująca twierdza templariuszy, joannitów i Puttkamerów
2023-10-17, 21:10 | aktualizacja 2023-10-18, 15:10
Kilkanaście kilometrów na wschód od Szczecina znajduje się wieś Pęzino: niewielka, ale imponująca swoją historią i zabytkami. Warto się tam wybrać, aby obejrzeć piękny kościół oraz niezwykły zamek. Przy odrobinie szczęścia można go będzie przynajmniej częściowo obejrzeć.
- Historia Pęzina sięga X wieku, kiedy właśnie w tym miejscu, w widłach rzeczek Krępieli i Pęzinki, swój gród obronny ulokowali Słowianie.
- Zamek przez ponad 250 lat należał do rodu Puttkamerów. Pochodzący właśnie z tej rodziny Wawrzyniec Puttkamer był narzeczonym, a potem mężem, Maryli Wereszczakówny, pierwszej wielkiej miłości młodego Adama Mickiewicza.
Zakonna warownia
Historia Pęzina sięga X wieku, kiedy właśnie w tym miejscu, w widłach rzeczek Krępieli i Pęzinki, swój gród obronny ulokowali Słowianie. Dwa wieki później powstała tu osada, a jej niemiecka nazwa – Penzin – pochodzi od nazwiska rodu założycieli: Depenzin. Stąd też spolszczona nazwa Pęzino. W XIII wieku tereny zostały podarowane templariuszom, którzy rozpoczęli budowę zamku-klasztoru w miejscu dawnego słowiańskiego grodu. Po upadku templariuszy budowla przeszła w ręce joannitów i to oni ostatecznie zbudowali potężny zamek, którego walory obronne zwiększało położenie na sztucznym wzniesieniu otoczonym wodami dwóch, wspomnianych już, rzeczek.
– Zbudowany w stylu gotyckim na planie nieregularnego czworoboku składała się z trzech głównych elementów: dużej wieży po południowo-zachodniej stronie, budynku mieszkalnego oraz wysokiego muru obronnego – opisuje pierwotny kształt budowli Marek Gaworski, autor książek poświęconych zamkom i pałacom Polski.
Od Puttkamerów do PGR-u
Kolejni właściciele zamku, przede wszystkim rodzina Borków, przebudowywali i rozbudowywali go. Jednak podczas wojny trzydziestoletniej zamek uległ sporym zniszczeniu. W 1680 zrujnowaną posiadłość przejęła rodzina Puttkamerów i w jej rękach pozostała ona aż do końca II wojny światowej. To dzięki nim zamek najpierw odbudowano, a później przeszedł metamorfozę w połowie XIX wieku. Ostatecznie stał się imponującą siedzibą rodową nieukrywającą średniowiecznych korzeni, ale jednocześnie otoczoną pięknym parkiem i zachwycającą kształtem.
Po zakończeniu II wojny światowej zamek trafił w ręce PGR Pęzin i zaczął stopniowo popadać w ruinę. W 1977 roku rozpoczęto jego odbudowę, która została zakończona po 13 latach. Przejęty przez Agencję Własności Rolnej Skarbu Państwa w 1996 został sprzedany w ręce prywatne, w których pozostaje do dziś.
Imponująca forteca. Zamek w Pęzinie/YouTube RadioSzczecin
Przeczytaj także:
- Zamek królewski w Kole: jedne z najbardziej malowniczych ruin w Wielkopolsce
- Brodnica – potężny zamek, z którego została tylko wieża i podziemia
- Czerna: renesansowy zamek z pięknymi sklepieniami i widowiskową jadalnią
Posłuchaj
***
Tytuł audycji: Trójka po królewsku
Prowadzi: Marta Piasecka
Data emisji: 17.10.2023
Godzina emisji: 10.39
pr