Boguchwała koło Rzeszowa. Tu miała być siedziba rodowa Lubomirskich (Trójka po królewsku)
Pałac w Boguchwale: wyraz niespełnionych ambicji księcia Teodora Lubomirskiego
2023-12-19, 14:12 | aktualizacja 2023-12-19, 14:12
Pierwsi właściciele nadali tej miejscowości nazwę, kolejni wybudowali dwór, a następni - nazwę zmienili, a dwór rozbudowali. I choć pozostała z niego jedynie część, nadal warta jest obejrzenia. Gdzie tym razem jesteśmy? W Boguchwale koło Rzeszowa, która pierwotnie nazywała się Pietraszówka.
- Pierwsze wzmianki o wsi pochodzą z lat 70. XIV wieku, a nazwę Pietraszówka przyjęła od nazwiska właściciela – Mikołaja Pietraszewskiego.
- Z reprezentacyjnego późnobarokowego pałacu pozostało tylko jedno skrzydło z dobudówką: dzisiaj mieści się tutaj szkoła.
Od drewnianego dworu do późnobarokowej siedziby rodu
Pierwsze wzmianki o wsi Pietraszówka, bo taką nazwę wtedy nosiła, pochodzą z lat 70. XIV wieku. Jej właścicielem był Mikołaj Pietraszewski i to za jego czasów powstał tu pierwszy dwór, jeszcze drewniany. Kolejni właściciele, rodzina Ligęzów, na przełomie XV i XVI wieku rozbudowali go i dostosowali do funkcji dworu obronnego. W drugiej połowie XVII wieku, już jako własność Ustrzyckich, ponownie został rozbudowany, rozplanowano również założenie ogrodowo-parkowe.
W roku 1724 Pietraszówkę przejął książę Teodor Józef Konstanty Lubomirski, człowiek majętny i nadzwyczaj ambitny, właściciel Czerniakowa i Ujazdowa. Mając w planach stworzenie tu rodowej siedziby, uzyskał dla miejscowości prawa miejskie, rozpoczął przebudowę i rozbudowę dotychczasowej budowli.
Dewot marzący o królewskiej koronie
– Legendy rodowe Lubomirskich wspominają, że kiedy stali się oni właścicielami miejscowego majątku, książę Teodor zbudował na swoich ziemiach trzy świątynie – w Zabierzowie, Głownie i właśnie w tym miejscu. Po ich ukończeniu miał z wielką ulgą paść na kolana i rzec "Bogu chwała!" I od tego czasu coraz częściej tak właśnie nazywano tę wieś – opowiada z uśmiechem Marek Gaworski, autor książek i przewodników po polskich zamkach i pałacach. Prawda jest jednak taka, że zmiana nazwy, która nastąpiła w roku 1728, była widomym znakiem narastającej dewocji księcia Lubomirskiego, o której wspominają współcześni.
Sama budowla była niezwykle okazała, jak miejscowe warunki i dokumentowała niezwykle ambicje właściciela, który podobno marzył wręcz o koronie królewskiej. Jednak już kilka lat po jego śmierci w 1745 roku pałac częściowo spłonął, a później majątek przechodził w ręce kolejnych właścicieli.
Obecnie jest tu siedziba dwujęzycznego liceum ogólnokształcącego.
Przeczytaj także
- Cieplice: okazała i doskonale zachowana siedziba rodu Schaffgotschów
- Zamek w Pułtusku. Mieszanka elementów renesansowych, barokowych i klasycystycznych
- Będomin. Dwór, w którym urodził się autor "Mazurka Dąbrowskiego"
Posłuchaj
4:25
Dodaj do playlisty
***
Tytuł audycji: Trójka po królewsku
Prowadzi: Marta Piasecka
Data emisji: 19.12.2023
Godzina emisji: 10.49
pr