Zmiany klimatyczne a natura. Jak wzrost temperatur wpływa na przyrodę?

• Zmiany klimatu wpływają na otaczający nas świat. Dotyczy to roślinności, ale i oceanów.
• Według badań szwajcarskich naukowców, lasy w Europie zmagają się w ostatnich latach ze zjawiskiem brązowienia wywołanego wzrostem temperatur. Do tej pory występowało ono jesienią, a nie latem.
• Ocieplenie klimatu ma wpływ także na oceany. Według badaczy z USA, w przyszłości mogą ponownie wystąpić zjawiska znane z ostatniej epoki lodowcowej.

Wysokie temperatury nie działają korzystnie dla większości roślin w naszej strefie klimatycznej. Długotrwała susza szkodzi między innymi florze w lasach, parkach czy przydomowych ogródkach. – Drzewa często występujące w środku lasu, gdzie jest wilgotno przez cały sezon wegetacyjny, trafiają do miasta. Pojawia się susza i nagle takie drzewo jest poddane stresowi – wyjaśnia dendrolog, Wojciech Zarzycki z Polskiej Szkoły Dendrologii i Arborystyki. – Odpowiedzią drzewa w pierwszej kolejności będzie więdnięcie, obsuszanie liści. Są one w stanie spaść z drzewa; ludziom wtedy się wydaje, że szybko przychodzi jesień – dodaje ekspert.

Naukowcy ostrzegają: europejskie lasy brązowieją

Od dwóch dekad naukowcy w Szwajcarii śledzą następstwa coraz gorętszego lata i jego wpływu na lasy. Według ich badań, ubiegłoroczne lato było najgorętsze od lat. W tym czasie zbrązowiało 37 proc. regionów leśnych w strefie umiarkowanej i śródziemnomorskiej. To o tyle niepokojące, że zwykle zjawisko występowało dopiero jesienią.

Zdaniem badaczy, może to być oznaka zamierania lasów. Szczególnie intensywnego brązowienia, jak wynika z obserwacji naukowców, doświadczają lasy w strefie umiarkowanej. Z kolei w regionie Morza Śródziemnego zjawisko występowało już na początku XXI wieku. – Ogólnie w Europie Środkowej od 2018 roku te zdarzenia regularnie się powtarzały. Dotyczyły one Polski w 2019 roku i ponownie zeszłego lata – tłumaczy Mauro Hermann ze szwajcarskiego Instytutu Badań Klimatu.

Posłuchaj

4:07

Zmiany w klimacie - jak wpływają na drzewa? (Trójka przed południem)

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

Zmiany klimatyczne. Jak wysokie temperatury wpływają na oceany?

Za sprawą zmian w klimacie może nas także czekać powrót zjawisk, które nie występowały na świecie od tysięcy lat. Według naukowców z Rutgers School of Arts and Sciences w Stanach Zjednoczonych efekty ostatniej epoki lodowcowej mogą się powtórzyć. Jest to związane z topnieniem lodowców i podnoszeniem się poziomu oceanów, za co odpowiada trwające od końca XIX wieku ocieplanie się klimatu. – Ono trwa do dzisiaj, a od lat 80. przyspiesza. Lód zamienia się w wodę, woda odpływa do oceanu. Wieloletnia zmarzlina pod naszymi nogami również topnieje – wymienia prof. Maciej Dąbski z Katedry Geografii Fizycznej Uniwersytetu Warszawskiego. 

Wraz ze wzrostem temperatury oceanu zwiększa się objętość wody. W tej sytuacji jej poziom wzrasta bardzo wyraźnie. Może to prowadzić do częstszych powodzi i problemów z dostępem do wody pitnej.

– Klimat na naszej planecie powinien się już ochładzać, zmierzać ku kolejnemu zlodowaceniu. Zanim ono by się na dobre rozpoczęło, mielibyśmy jeszcze parędziesiąt tysięcy lat. Jednak ze względu na działalność człowieka, głównie emisję gazów cieplarnianych, temperatury rosną, a klimat staje się coraz cieplejszy – zauważa dr Michał Loba z Polskiej Akademii Nauk. – Dopiero zatrzymanie wzrostu temperatury zatrzyma proces zwiększania się objętości wody w oceanach. W zasadzie od tego trzeba zacząć – dodaje prof. Bogdan Chojnowski z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu.

Posłuchaj

3:15

Jak ocieplenie wpływa na oceany? (Trójka przed południem)

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

***

Tytuł audycji: Trójka przed południem
Prowadzi: Witold Lazar
Autorzy materiałów reporterskich: Monika Suszek, Bartosz Bielecki
Data emisji: 14.09.2023
Godziny emisji: 10.13, 11.13

qch