Zamek w Olsztynku – dawna siedziba Krzyżaków zamieniona w szkołę

• Największą atrakcją Olsztynka, miasteczka położonego niecałe 30 km na południowy zachód od Olsztyna, jest Park Etnograficzny i znajdujące się tu Muzeum Budownictwa Ludowego.
• Zamek w Olsztynku został wybudowany przez Krzyżaków w XIV wieku, a po rekonstrukcji stał się siedzibą szkoły.
• Ze względu na odbywające się w nim lekcje zabytkowy budynek turyści mogą oglądać jedynie z zewnątrz.

Olsztynek otrzymał przywilej lokacyjny w 1359 roku z rąk wielkiego mistrza krzyżackiego Winricha von Kniprodego. Już wtedy od co najmniej kilku lat istniała tam siedziba zakonu, pełniąca jednocześnie rolę strażnicy przy granicy z nieodległym Mazowszem. Pierwsze wzmianki o zamku w Olsztynku pojawiają się w dokumentach z 1531 roku.   

Był to wówczas niewielki obiekt, składający się z trzykondygnacyjnego budynku mieszkalnego i wieży. Nieco później, po dobudowaniu muru, powstał wewnętrzny dziedziniec, na którym stanęły drewniane budynki gospodarcze. W przyziemiu zamku znajdowały się m.in. kuchnia ze spiżarnią, piekarnia i zbrojownia, piętro pełniło funkcje mieszkalne i reprezentacyjne, a najwyższa kondygnacja mieściła magazyn i służyła do obrony w przypadku ataku nieprzyjaciela.

Polskie dzieje krzyżackiej warowni

Na początku XV wieku zamek w Olsztynku był siedzibą komornika podległego komturstwu ostródzkiemu, dopóki w 1410 roku nie zajęły go sprzymierzone wojska polsko-litewskie. Konstrukcja warowni ucierpiała mocno podczas wojny trzynastoletniej (1454-66), a kolejne zniszczenia wywołała wojna z lat 1519-1521.

Po opuszczeniu zamku przez Krzyżaków pełnił on funkcję siedziby polskich starostów. W 1610 roku zgromadzono w nim arsenał na wypadek wybuchu kolejnej wojny, co przyczyniło się do jego zniszczenia w czasie wielkiego pożaru, który wybuchł w miasteczku w latach 80. XVII wieku. W kolejnym stuleciu warownia została częściowo rozebrana, a pozostałe zabudowania oddano do użytku urzędnikom miejskim.

Zamek został odbudowany w pierwszej połowie XIX wieku, w stylu nawiązującym do krzyżackiego oryginału. Po dawnej warowni zostały jedynie piwnice oraz fragmenty murów obwodowych. Dziś w budynku mieści się zespół szkół obejmujący m.in. liceum ogólnokształcące i technikum hotelarskie. Ze względu na swoje przeznaczenie obiekt nie jest udostępniony zwiedzającym.

Posłuchaj

4:51

Zamek w Olsztynku – dawna siedziba krzyżaków zamieniona w szkołę (Trójka po królewsku)

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

Czytaj też: 

• Pałac w Kamieniu Śląskim – tu na świat przyszedł św. Jacek
• Dwór w Łopusznej – małopolski zabytek z ciekawą historią i poezją w tle

***

Tytuł audycji: Trójka po królewsku
Prowadzi: Marta Piasecka
Data emisji: 4.07.2023
Godzina emisji: 10.45

kc