Dwór w Łopusznej – małopolski zabytek z ciekawą historią i poezją w tle
2023-06-28, 17:06 | aktualizacja 2023-06-28, 17:06
Jest jedną z najlepiej zachowanych dawnych wiejskich rezydencji na Podhalu, a jego historia łączy się z życiorysami sławnych polskich poetów – wybudowany w XIX wieku dwór w Łopusznej to jedna z turystycznych atrakcji Małopolski.
- Łopuszna to wieś położona nad Dunajcem, niedaleko Nowego Targu.
- Zabytkowy dwór w Łopusznej powstał pod koniec XVIII wieku i zachował się w dobrym stanie do dziś.
- Z dworem związane są życiorysy dwóch sławnych polskich poetów: Kazimierza Przerwy-Tetmajera i Seweryna Goszczyńskiego.
Ze świecą szukać na Podhalu dawnych wiejskich rezydencji zachowanych w równie dobrym stanie, jak XIX-wieczny dworek w Łopusznej. Jest on nie tylko architektoniczną wizytówką swej epoki, ale także świadkiem polskiej historii, szczególnie tej związanej z rodzimą literaturą. Kilkoro głównych bohaterów "Wesela" Stanisława Wyspiańskiego, takich jak Poeta, Gospodarz oraz jego żona, za pierwowzór miało członków rodziny Tetmajerów, będących właścicielami dworu. W Łopusznej schronił się także po klęsce powstania listopadowego jego uczestnik, a zarazem sławny poeta epoki romantyzmu, Seweryn Goszczyński.
Dzieje Łopusznej i tutejszego dworu
Historia wsi sięga XIV wieku, ale w oficjalnych dokumentach Łopuszna pojawia się dopiero dwa stulecia później. Pierwszym właścicielem tutejszego majątku był Walerian Poradowski, który otrzymał go w 1575 roku z rąk króla Stefana Batorego za odwagę wykazaną na polu bitwy. Sam dwór powstał około 1790 roku z inicjatywy ówczesnego pana łopuszańskich włości, Romualda Lisickiego, konfederata barskiego. Po nim majątek przejęli wspomniani wcześniej Tetmajerowie.
W latach 90. XIX wieku dwór został wyremontowany – drewniane ściany otynkowano i zabielono, a całość wzmocniono okrągłymi słupami podtrzymującymi wysoki dach budowli. Nie ucierpiała ona na szczęście w czasie II wojny światowej, natomiast podupadła po jej zakończeniu, będąc już własnością skarbu państwa.
Przed całkowitą ruiną uratowało zabytek dopiero przejęcie go w 1978 roku przez Muzeum Tatrzańskie. Dwór wraz z otaczającymi go zabudowaniami udostępniono zwiedzającym. – Jest to miejsce ogólnodostępne, w którym można nie tylko pobyć na łonie natury, ale także zapoznać się z ciekawą historią tej części naszego kraju – zachwala dworek w Łopusznej Marek Gaworski, znawca polskich dworów i pałaców.
Posłuchaj
Czytaj też:
- Barciany: wielka krzyżacka warownia, która jednak nie ma szczęścia
- Gdańsk - zabytkowe kamienice i Twierdza Wisłoujście
***
Tytuł audycji: Trójka po królewsku
Prowadzi: Marta Piasecka
Data emisji: 28.06.2023
Godzina emisji: 9.32
kc