"Historia mówi przez pokolenia". Jak zafascynować nią młodzież?
2023-04-18, 09:04 | aktualizacja 2023-04-18, 12:04
Instytut Pamięci Narodowej zorganizował Kongres Pamięci Narodowej pod hasłem "Historia mówi przez pokolenia". Jak poinformował prezes IPN Karol Nawrocki, w trzydniowym wydarzeniu wzięło udział 13 tys. osób, w tym 7 tys. dzieci. Kongres to odpowiedź na raport "Edukacja dla pamięci", według którego 59 proc. uczniów i 15 proc. dorosłych czerpie wiedzę historyczną z internetu i gier komputerowych.
Szef Instytutu Pamięci Narodowej podkreślił, że te liczby są najlepszym dowodem na to, że historia wciąż jest bardzo ważna dla Polaków. Podsumowując pierwszą edycję, prezes instytutu mówił, że wydarzenie jest przełomowe w co najmniej kilku wymiarach. – Przede wszystkim chciałbym podkreślić, że przez te trzy dni uzmysłowiliśmy sobie i udowodniliśmy, że wciąż jako naród mamy tę głęboką zdolność transferu od akademickich dyskusji, podręczników, archiwów tej samej prawdy historycznej do kolejnych pokoleń Polaków, które pragną historii, oferty historycznej i są związane z Polską także dzięki historii – mówił.
Karol Nawrocki podkreślał też znaczenie narodowej pamięci i tożsamości. – Z całą pewnością narodowa pamięć, historia, wspólne przeżywanie naszej przeszłości, obok naszego języka polskiego, dziedzictwa kulturowego, jest tym, co decyduje o naszej narodowej tożsamości, tym, co decyduje o tym, że jesteśmy jednym, dumnym, wspaniałym polskim narodem – zaznaczył.
"Kto nie zna ojca twarzy…". Poznańskie rodziny katyńskie [FILM DOKUMENTALNY]/IPNtvPL
Sposób na poznawanie historii
Według badań przeprowadzonych na potrzeby raportu "Edukacja dla pamięci" większość uczniów jest otwarta na poznawanie historii pod warunkiem, że będzie to realizowane w atrakcyjny sposób. Ich zdaniem są nim na przykład wizyty w miejscach pamięci i udział w wykopaliskach. – Niestety nie interesują ich prezentacje historyczne, książki – wymienia dr Mateusz Szpytma, zastępca prezesa IPN.
Badania wykazały również, że źródłem wiedzy historycznej dla młodych są również treści zamieszczane w mediach społecznościowych. – Odpowiedzią na to jest działalność Instytutu Pamięci Narodowej, który otwiera się na nowe technologie. Wiele osób pyta, po co nam wchodzenie w nowoczesne formy, takie jak gry komputerowe. Po prostu takie jest zapotrzebowanie; musimy postarać się wlać w taką formę odpowiednią treść, bo ona rzadko tam funkcjonuje – mówi gość "Klubu Trójki".
Najczęściej czytane:
- Czy bać się kryzysu gospodarczego? "Lęk jest niekorzystnym doradcą"
- "Panna opętana" – filmowa opowieść o wojowniczce wolności
Połączenie form nauki
Czy historię można poznawać wyłącznie przez wizyty w miejscach pamięci i nowoczesne technologie? Zdaniem prof. Wojciecha Roszkowskiego muzea, choć mogą być dobrym polem nauczania, nie pokryją całego materiału naukowego. – Czasami to są bardzo dobre okazje, by zaznajomić kogoś z danym wycinkiem historii. Przykładem jest Muzeum Powstania Warszawskiego; myślę, że taką rolę spełni również Muzeum Historii Polski – ocenia historyk.
Ekspert dodaje, że w próbie zainteresowania młodzieży historią istotne jest, by wykorzystywać wszystkie dostępne środki. Jednocześnie zwraca uwagę, że w przypadku nauki polegającej chociażby na wizycie w muzeum istotna jest pomoc bardziej doświadczonej osoby. – Dzieci mają skłonność do rozpraszania się. Sama forma wycieczki nie będzie niczego dawała, jeżeli nie będzie intensywnie wykorzystana. To ma być lekcja – podkreśla prof. Roszkowski.
Istota przekazu międzypokoleniowego
Zdaniem Roberta Kostro, dyrektora Muzeum Historii Polski, obecnie jesteśmy świadkami ogromnej zmiany cywilizacyjnej. W odniesieniu do malejącego zainteresowania nauką z książek wśród młodych gość Programu 3 Polskiego Radia zwraca uwagę na braki w przekazie międzypokoleniowym. – Kiedyś rodzice i dziadkowie opowiadali młodszym o swoich doświadczeniach. Teraz każdy siedzi z nosem w telefonie, komputerze lub ogląda swoje seriale. Brakuje sytuacji, które pamiętam z dzieciństwa, kiedy ogląda się na przykład film i przy okazji go komentuje – zwraca uwagę dyrektor Muzeum Historii Polski.
Gość "Klubu Trójki" proponuje, by instytucje historyczne starały się przywrócić komunikację między pokoleniami. – Muzea oferują zwiedzenie wystawy, ale też zajęcia z edukatorami muzealnymi. Jest w tym wiele możliwości: można zaprosić do muzeum świadka historii, zaprezentować film. Myślę, że jest to szansa dla muzeów i innych instytucji, które prowadzą działalność w zakresie edukacji historycznej – komentuje Robert Kostro.
Posłuchaj
***
Tytuł audycji: Klub Trójki
Prowadzi: Magdalena Drohomirecka
Goście: dr Mateusz Szpytma (zastępca prezesa IPN), prof. Wojciech Roszkowski (historyk), Robert Kostro (dyrektor Muzeum Historii Polski)
Data emisji: 17.04.2023
Godzina emisji: 21.11
qch