"Mater Dolorosa" i "Ecce Homo" – dzieła zrabowane w czasie wojny wracają do Polski (Trójka do trzeciej)
"Mater Dolorosa" i "Ecce Homo" – kolejne dzieła zrabowane w czasie wojny wracają do Polski
2023-01-30, 17:01 | aktualizacja 2023-01-31, 08:01
Udało się odzyskać kolejne dzieła sztuki zrabowane przez Niemców podczas II wojny światowej. Dwa obrazy z warsztatu średniowiecznego malarza Dierica Boutsa wkrótce ponownie zawisną na zamku w Gołuchowie, będącym oddziałem Muzeum Narodowego w Poznaniu.
Średniowieczny dyptyk "Mater Dolorosa" oraz "Ecce Homo", pochodzący z warsztatu XV-wiecznego niderlandzkiego malarza Dierica Boutsa, trafił na zamek w Gołuchowie w 1883 roku dzięki Izabelli z Czartoryskich Działyńskiej. Po wybuchu II wojny światowej przewieziono go do Warszawy i ukryto w domu przy ul. Kredytowej 12, należącym do Marii Ludwiki Czartoryskiej.
Skarby na hiszpańskiej prowincji
W 1941 roku obrazy odnaleźli Niemcy, którzy następnie umieścili je w Muzeum Narodowym w Warszawie, gdzie znajdowały się co najmniej do wybuchu Powstania Warszawskiego. Po jego zakończeniu dzieła zostały zrabowane i wywiezione z Polski do Niemiec. Ich dalsze losy pozostawały zagadką aż do 2019 roku, kiedy to jeden z pracowników polskiego Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego natrafił na ich ślad na internetowej stronie niewielkiego Museo Provincial de Pontevedra w Hiszpanii.
– Obrazy z warsztatu Dierica Boutsa mają bardzo wiele wersji, dlatego najpierw musieliśmy upewnić się, że rzeczywiście mówimy o obiektach, które pochodzą z zamku w Gołuchowie – opowiadała w Trójce Agata Modzolewska, naczelnik Wydziału ds. Restytucji Dóbr Kultury. – Wymienialiśmy korespondencję z pracownikami hiszpańskiego muzeum, którzy byli otwarci na współpracę z nami w celu potwierdzenia tożsamości tych dzieł.
Chrystus i Matka Boska wracają do domu
Gdy już udało się ją ustalić ponad wszelką wątpliwość, rozpoczęły się działania zmierzające do sprowadzenia dzieł do Polski. W czerwcu 2021 roku oficjalny wniosek restytucyjny przekazał Hiszpanom minister Piotr Gliński. W minioną środę, 25 stycznia, muzeum z Pontevedry oficjalnie przekazało obrazy stronie polskiej. Wkrótce trafią one na zamek w Gołuchowie, a następnie zostaną udostępnione szerokiej publiczności.
Obrazy "Mater Dolorosa" oraz "Ecce Homo" zostały namalowane na przełomie XV i XVI wieku w technice oleju i tempery na desce. Są oprawione w charakterystyczne drewniane ramy i przedstawiają popiersia Matki Boskiej Boleściwej oraz Chrystusa w koronie cierniowej. Na ramach dzieł znajdują się inskrypcje będące niedokładną wersją piątej i szóstej zwrotki hymnu "Stabat Mater Dolorosa".
Posłuchaj
7:03
Dodaj do playlisty
Czytaj też:
- Sztuka w smartfonie. Kontrowersje wokół muzeum w Antwerpii
- Film o Krystynie Skarbek – szpiegowska historia z wojną w tle
***
Tytuł audycji: Trójka do trzeciej
Prowadzi: Katarzyna Cygler
Gość: Agata Modzolewska, naczelnik Wydziału ds. Restytucji Dóbr Kultury, Departament Restytucji Dóbr Kultury MKiDN
Data emisji: 30.01.2023
Godzina emisji: 14.32
kc