Muzeum Dom Rodziny Pileckich. Historia rotmistrza i jego najbliższych

– Ten dom jest symbolem wychowania całego pokolenia Kolumbów i Żołnierzy Niezłomnych. Takie właśnie domy jak ten stały w całej Polsce – powiedział podczas otwarcia Muzeum Dom Rodziny Pileckich w Ostrowi Mazowieckiej prezydent Andrzej Duda. Nowy punkt na kulturalnej mapie Polski znajduje się dokładnie w połowie drogi między Warszawą a Białymstokiem. Muzeum mieści się w oryginalnie zachowanym domu rodzinnym Marii Pileckiej.

W uroczystości otwarcia muzeum wziął udział m.in. Andrzej Marek Ostrowski, który wspominał autora raportów o Holocauście. – W imieniu mojej matki Eleonory Ostrowskiej i wszystkich ludzi konspirujących, którzy pomagali Witoldowi, chciałbym podziękować za zorganizowanie tego muzeum, które będzie dydaktycznym obiektem, gdzie będzie można kształtować charaktery młodzieży polskiej. Tu jest wzorzec niezłomnego polskiego patrioty. To był gigant. Człowiek, który nie mieści się w żadnej skali. On był urodzonym konspiratorem. Człowiekiem spokojnym, małomównym, raczej introwertykiem. Był doskonałym obserwatorem. Potrafił przewidzieć ruchy przeciwnika. To było źródło jego sukcesu – ocenił. 

PAP/Radek Pietruszka

Pokazać zwiedzającym całe spektrum emocji

– Dwa ostatnie lata to były praca nad scenariuszem wystawy i budowa ekspozycji stałej. Teraz wielki finał i pokazanie owoców naszej pracy publiczności. To jest muzeum narracyjne, to znaczy, że chcemy nie tylko pokazać jakieś przedmioty związane z życiem Witolda i Marii Pileckich, ale chcemy opowiedzieć ich historię. Oczekiwania były duże, ale muzeum przenosi tę opowieść na inny poziom, bo są w nim nowe formy. Może ono używać więcej narzędzi niż książka. Mamy tutaj nie tylko teksty czy zdjęcia, ale też multimedia, filmy, a nawet słuchowisko radiowe. Ta różnorodność form pozwala przekazać emocje, które towarzyszyły Witoldowi i jego rodzinie, które nam towarzyszyły przy tworzeniu tej wystawy, ale także - mamy nadzieję - będą towarzyszyły widzom, bo ta wystawa nikogo nie pozostawi obojętnym. Ona jest szalenie mocna i wzruszająca w przekazie – mówi Karol Madaj.

– Mamy kilka przedmiotów niezwykle cennych rzeczy, które pozwalają nam Witolda zbliżyć do nas. Mamy pierścień herbowy rodziny Pileckich – mówi Aleksandra Kaiper-Miszułowicz, kurator wystawy. Muzeum prezentuje jednak nie tylko artefakty związane z rotmistrzem. Dzieje się tak m.in. w części o historii misji Witolda Pileckiego do Auschwitz, która jest ukazana w kontekście II wojny światowej. 

for. PAP/Radek Pietruszka

Radosne lata, mroczny czas

Placówka jest poświęcona zarówno postaci Witolda Pileckiego, dobrowolnego więźnia Auschwitz i bohatera walki z komunizmem i nazizmem, jak i jego żonie Marii. Historię rodziny opowiadają też dzieci Pileckich – Zofia i Andrzej. Jak powiedział Polskiemu Radiu dyrektor muzeum, wystawę stałą podzielono na dwie części – białą i czarną.

– Te jaśniejsze części, które mówią o dorastaniu, o wartościach, którymi żyli Witold Pilecki i jego rodzina, są białe na wystawie. Te, które mówią o wojnie, są czarne. Także nawet rodziny z małymi dziećmi będą miały czytelny sygnał, które części ekspozycji są do rodzinnego zwiedzania, a które są dla starszych i opowiadają trudną historię, z jednej strony obozu KL Auschwitz, a z drugiej - o przesłuchaniach na UB i o tym, co spotkało Witolda Pileckiego z rąk komunistów – wyjaśnił Karol Madaj.

fot. PAP/Radek Pietruszka

Przeczytaj także: 

• "Wyklęty" Witold Pilecki. Proces przywracania rotmistrza pamięci
• Rotmistrz Witold Pilecki – narodowy bohater o niezłomnym charakterze
• Rocznica zamordowania Witolda Pileckiego. Historyk: postać rotmistrza fascynuje
• "Postać nieprzeciętna". Jarosław Wróblewski o rotmistrzu Witoldzie Pileckim

Muzeum w Ostrowi Mazowieckiej utworzono dzięki staraniom miejscowego samorządu we współpracy z Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz przy wsparciu finansowym Unii Europejskiej. Pod względem prawnym instytucja rozpoczęła działalność pod koniec 2016 roku. Przez następne lata budynek przy ul. Warszawskiej 4 był przekształcany w placówkę muzealną. 

Witold Pilecki urodził się 13 maja 1901 roku. Był bohaterem wojny polsko-bolszewickiej i uczestnikiem wojny obronnej w 1939 roku. W czasie okupacji współtworzył konspiracyjne struktury Tajnej Armii Polskiej. W 1940 roku dobrowolnie trafił do niemieckiego obozu Auschwitz, gdzie organizował ruch oporu, a także system pomocy dla więźniów. Po ucieczce z obozu śmierci w kwietniu 1943 roku pisał raporty, które stały się świadectwem Zagłady. 

Witold Pilecki walczył też w Powstaniu Warszawskim. Po drugiej wojnie światowej i służbie w 1945 roku w 2 Korpusie Polskim we Włoszech wrócił do Polski, by działać w podziemiu niepodległościowym. Zatrzymany przez komunistów, został skazany na karę śmierci w pokazowym procesie politycznym. Zamordowany 25 maja 1948 roku metodą katyńską – strzałem w tył głowy. 

Szczątków Witolda Pileckiego do dziś nie odnaleziono. Rotmistrza sądownie zrehabilitowano dopiero w III RP, pośmiertnie odznaczono go Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski i Orderem Orła Białego. W 2013 roku Witold Pilecki został awansowany do stopnia pułkownika. 

Posłuchaj

3:15

Muzeum Dom Rodziny Pileckich. Dlaczego warto je zobaczyć? (Trójka do trzeciej)

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

***

Tytuł audycji: Trójka do trzeciej
Prowadzi: Katarzyna Cygler
Autor materiału reporterskiego: Stanisław Perzyna
Data emisji: 3.11.2022
Godzina emisji: 12.42

PAP/IAR/gs