Krótkofalówki, świetlówki i inne polskie wynalazki

W robiącym ostatnio furorę serialu "Stranger Things" nastoletni bohaterowie komunikują się między sobą za pomocą nieco już archaicznych krótkofalówek walkie-talkie. Są one wynalazkiem polskiego inżyniera Henryka Magnuskiego. Urodził się on w Warszawie w 1909 roku, a tuż przed wybuchem II wojny światowej, jako pracownik Państwowych Zakładów Tele- i Radiotechnicznych, został wysłany na szkolenie do Stanów Zjednoczonych.

Na skutek wojny Magnuski utknął za oceanem, gdzie zatrudnił się w firmie Galvin Manufacturing Corporation, która potem przekształciła się w Motorolę. Właśnie ona zaczęła produkować zaprojektowaną przez Polaka przenośną radiostację SCR-300 o zasięgu ok. 15 km.  

Światło znad Wisły

Na liście wynalazców znajdziemy też nazwisko Romana Pieńkowskiego, któremu zawdzięczamy popularne świetlówki. Przed upowszechnieniem oświetlenia typu LED było to jedno z najpopularniejszych źródeł światła w pomieszczeniach biurowych, halach fabrycznych, szpitalach czy szkołach. Wszystko z powodu żywotności i energooszczędności, jakimi charakteryzowały się świetlówki w porównaniu ze zwykłymi żarówkami.

Gwoli uczciwości należy dodać, że pionierska rola Pieńkowskiego przy tym wynalazku nie została oficjalnie potwierdzona. Za wynalazcę świecącej szklanej tuby wypełnionej gazem uznaje się najczęściej Arthura Comptona z amerykańskiej firmy General Electric, która jako pierwsza zaprezentowała światu to cudo techniki.

Ochrona przed kulami i deszczem

W 1893 roku burmistrz Chicago Carter Harrison został zamordowany we własnym biurze przez uzbrojonego zamachowca. Po tym tragicznym wydarzeniu polski imigrant Kazimierz Żegleń wpadł na pomysł wykonania kamizelki kuloodpornej, która chroniłaby przed podobnymi niebezpieczeństwami. Jej prototyp zbudowany był z kilku warstw tkaniny, wzmocnionej zwierzęcą sierścią i specjalnym impregnatem, którego skład pozostawał tajemnicą wynalazcy. Metodę masowej produkcji kamizelek kuloodpornych pomógł opracować inny Polak – Jan Szczepanik.

Nasz rodak Józef Hoffmann miał też istotny wkład w ewolucję samochodowych wycieraczek. Polakowi zawdzięczamy pomysł osadzenia ich na metalowych ramionach. Jego wynalazek nie był pozbawiony wad – skuteczność wycieraczek znacznie spadała wraz ze wzrostem prędkości, z jaką poruszało się auto. Problem ten rozwiązało dopiero wprowadzenie elektrycznego silniczka, który był już jednak dziełem kogoś zupełnie innego.  

Posłuchaj

3:19

Przełomowe polskie wynalazki (Pora na Trójkę)

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

Zobacz też:

• Patent – sposób na ochronę myśli wynalazczej
• Witold Dobrowolski. Wolontariusz pod ostrzałem [POSŁUCHAJ REPORTAŻU]

***

Tytuł audycji: Pora na Trójkę
Prowadzi: Piotr Firan
Autor materiału reporterskiego: Jakub Witkowski
Data emisji: 23.08.2022
Godzina emisji: 7.14

kc

kc