Koszyk wielkanocny – jakie symbole kryje?

• Produkty najczęściej pojawiające się w koszyku wielkanocnym to jajka, chleb, wędlina i sól. 
• Niektórzy chrześcijanie wkładają do koszyka wielkanocnego jeszcze chrzan, ser, babkę wielkanocną, baranka z ciasta piaskowego oraz czekoladowego zajączka. Koszyczek czasami przyozdabia się baziami i bukszpanem. Wszystkie te produkty mają swoją symbolikę.
• – Koszyki wielkanocne były prezentacją tego, jakie potrawy świąteczne przygotowało się w domu. To wszystko czasem przynoszono w wielkich koszach – mówił ks. Jan Konarski, proboszcz jednej z parafii w warszawskiej dzielnicy Mokotów.

Życie i dobrobyt w wielkanocnym koszyku

Jajka, najlepiej w postaci pisanek, chleb, wędlina i sól – te produkty muszą znaleźć się w koszyku wielkanocnym. Każdy z nich ma swoją własną symbolikę. Chleb symbolizuje Ciało Chrystusa, w wierze chrześcijańskiej oznacza on życie. Jego obecność w koszyku ma zapewnić nam pomyślność i dobrobyt. Jajko to symbol odradzającego się życia i płodności. Jeszcze dosyć niedawno, bo w dwudziestoleciu międzywojennym, jajkiem posługiwano się w czasie choroby – turlano nim po ciele zwierzęcia czy człowieka, bo wierzono, że jajko odda życiodajną moc i zabierze chorobę. Wędlina, oprócz zdrowia, oznacza dostatek materialny, a sól – oczyszczenie, prostotę i prawdę.

Niektórzy chrześcijanie wkładają do koszyka wielkanocnego jeszcze więcej produktów, np.: chrzan (symbolizujący ludzką siłę), ser (związek człowieka z przyrodą), babkę wielkanocną (radość i słodycz), baranka z ciasta cukrowego (zwycięstwo życia nad śmiercią) oraz czekoladowego zajączka, który oznacza wiosnę i życie. Koszyczek czasami przyozdabia się baziami i bukszpanem – symbolami nadziei na zmartwychwstanie i życie wieczne oraz nagrodę w niebie.

• Pisanki – wielkanocny zwyczaj najtrwalszy w swojej kruchości
• Wielkanocna kuchnia, czyli koszyk koszykowi nierówny
• Wielkanoc na Podhalu. Dbałość o tradycje z pokolenia na pokolenie

– Obrządek święcenia koszyków wielkanocnych łączy się z radością i nadzieją, że podobnie jak Jezus zmartwychwstał, tak i nam będzie to dane. Znaczenie ma też to, że robimy to w dużej grupie ludzi, a to jest wspierające. Ważne, żeby wszystko, co znalazło się w koszyczku, było potem podzielone i zjedzone przez uczestników biesiady przy stole – mówiła jedna z członkiń parafii św. Michała na warszawskim Mokotowie. 

Posłuchaj

2:49

Wielkanocne pokarmy do święconki – co oznaczają dla chrześcijan? (Pora na Trójkę)

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

"Folklor pokropiony wodą święconą"

Tradycja święcenia wielkanocnych pokarmów w Wielką Sobotę towarzyszy nam od wieków. Ks. Jan Konarski, proboszcz mokotowskiej parafii, w rozmowie z reporterem Trójki zdradził kilka ciekawostek związanych ze święceniem wielkanocnego koszyka.

– Dawniejszy, bardzo surowy post powodował, że gdy ludzie nagle zjadali duże posiłki świąteczne, pojawiały się choroby. Woleli pobłogosławić te pokarmy, żeby po tak długim poście im nie zaszkodziły – powiedział duchowny. – Koszyki wielkanocne były prezentacją tego, jakie potrawy świąteczne przygotowało się w domu. To wszystko czasem przynoszono w wielkich koszach, pewnie dlatego, żeby troszkę pokazać się przed sąsiadami. To jest jednak folklor, ale pokropiony wodą święconą – stwierdził żartobliwie.

Tradycyjny koszyk wielkanocny/NaLudowo

***

Tytuł audycji: Pora na Trójkę
Prowadzi: Tomasz Miara
Autor materiału reporterskiego: K. Kowalik
Data emisji: 16.04.2022
Godzina emisji: 8.14

kr