Bohdan Butenko: architekt książki i postrach drukarzy
2022-01-24, 11:01 | aktualizacja 2022-01-24, 21:01
W Krakowie trwa Festiwal Teatrów dla Dzieci. A jednym z elementów tej imprezy jest niezwykła, interaktywna wystawa pt. "Dziura w całym! Bohdan Butenko. Ilustracje" przybliżająca postać tego wyjątkowego twórcy. I właśnie o niej ze swoim gościem rozmawiała Katarzyna Cygler.
- Wystawa zainspirowana została sposobem myślenia o książce Mistrza Butenki i bazuje na ciągłym dialogu z odbiorcą, wielowątkowości oraz przenikaniu się dwóch rzeczywistości: słowa i obrazu. Motywem przewodnim jest stale obecna w jego twórczości tytułowa "dziura".
- Bohdan Butenko wszelkie techniki drukarskie miał w małym palcu. Z tego powodu był nazywany "postrachem drukarzy", gdyż jemu nie można było powiedzieć: "tego nie da się zrobić".
Nie postaci, ale książki
– Trudno zdecydować, która z postaci stworzonych przez Bohdana Butenkę jest moja ulubiona, bo jest ich tak wiele. Bardziej mogę porozmawiać o ulubionych pozycjach książkowych – przyznaje Monika Chrabąszcz-Tarkowska, kuratorka i projektantka wystawy "Dziura w całym! Bohdan Butenko. Ilustracje". – Np. "Kanapony": książka niezwykle i całkowicie nowatorska jak na tamte czasy i jako projektantka mogę czerpać do tej pory bardzo dużo inspiracji z rozwiązań typograficznych, formalnych i edytorskich, które Bohdan Butenko w swojej twórczości eksponował – wyjawia.
Książka: dzieło totalne
– Bohdan Butenko mówił, że książkę robi się jak sweter. I to obrazuje, jak, w zabawny, typowy dla niego sposób, myślał o książce jako o całości – tłumaczy gość Katarzyny Cygler. – Książka w jego wykonaniu to dzieło totalne: począwszy od okładki, przez strony tytułowe, nawet strony redakcyjne aż po kolofon (rodzaj metryczki drukarskiej zawierającej informacje techniczne). On nie projektował samych ilustracji i każda część książki miała swoje znaczenie – dodaje.
Inauguracja Festiwalu w Warszawie – Wernisaż wystawy "Dziura w całym. Bohdan Butenko. Ilustracje" 2019
Przeczytaj także
- Papcio Chmiel. Jak z plamy tuszu zrodziła się legenda
- Osiedle Swoboda i inne galaktyki
- Jak ważne są książki dla dzieci?
– Wydaje mi się, że Bohdan Butenko jest pamiętany głównie przez postacie, bohaterów, których stworzył. Tymczasem dla mnie jest to twórca, który zrewolucjonizował myślenie o książce, o projektowaniu książki, o książce dla dzieci jako o dziele, gdzie każdy element ma swoje znaczenie, gdzie ilustracja cały czas przeplata się z tekstem. Tam nic nie jest przypadkowe, każdy element ma znaczenie – wskazuje.
Pionierskie eksperymenty z książką
Butenko od lat 80. nazywany był "architektem książki", gdyż pokazał, że książka to jest całość, nie tylko ilustracje i tekst. – Wprowadzał eksperymenty, których wcześniej nie obserwowaliśmy: np. dziura, do której nawiązuje tytuł wystawy. Jako pierwszy zaczął perforację, czyli zaczął wycinać dziury w stronach – opowiada Monika Chrabąszcz-Tarkowska. – Był też nazywany "postrachem drukarzy", ponieważ miał w małym palcu techniki drukarskie. Praktyki zamiast w redakcji robił w drukarni po to, aby technikę druku znać od podszewki. On po prostu wiedział, jak to wszystko zrobić od strony technologicznej, edytorsko opracować, aby było całością.
Bohdan Butenko – książkę robi się... jak sweter/YouTube Culture.pl
Posłuchaj
***
Tytuł audycji: Trójka przed południem
Prowadzi: Katarzyna Cygler
Gość: Monika Chrabąszcz-Tarkowska (kuratorka i projektantka wystawy "Dziura w całym! Bohdan Butenko. Ilustracje")
Data emisji: 24.01.2022
Godzina emisji: 11.19, 11.27
pr