Tarcza i miecz. 14 stycznia to Światowy Dzień Logiki
2022-01-14, 06:01 | aktualizacja 2022-01-15, 07:01
14 stycznia to Światowy Dzień Logiki. Święto ustanowiono właśnie tego dnia z powodu dwóch rocznic: urodzin Polaka Alfreda Tarskiego i śmierci Kurta Gödla – uczonych uznawanych za jednych z najważniejszych przedstawicieli logiki w historii. O to, czym jest logika, zapytaliśmy przedstawicielki trzech dziedzin naukowych – filozofii, matematyki i psychologii. – Logika to tarcza i miecz – stwierdziła prof. Agnieszka Lekka-Kowalik z Wydziału Filozofii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II.
Czym jest logika?
Logika jest nauką o metodach jasnego i ścisłego formułowania myśli, o zasadach prawidłowego rozumowania i argumentacji. Za prekursora usystematyzowania logiki jest uważany Arystoteles, dzięki któremu logika stała się, obok retoryki, częścią filozofii.
– Kultura logiczna to także pewna postawa. To opowiedzenie się po stronie prawdy. Za tym idzie odpowiedzialność, nieuleganie frazesom, emocjom. Moja postawa odpowiedzialności za to, co mówię, jak argumentuję, moja umiejętność analizy tego, co do mnie mówią – to pozwala mi być rzetelnym uczestnikiem tego dyskursu, a nie tylko biernym elementem ulegającym opinii. Dlatego logika to tarcza i miecz – wyjaśnia w Światowym Dniu Logiki prof. Agnieszka Lekka-Kowalik z Wydziału Filozofii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II.
Współczesna logika znacznie rozszerzyła pole badań, włączając w to badania nad matematyką. Podstaw zastosowania logiki w tej dziedzinie nauki uczą się uczniowie pierwszych klas szkoły średniej. – Tej logiki jest troszeczkę mniej, niż było jeszcze trzy lata temu. Podstawy zostały bardzo okrojone – przyznaje matematyk Kinga Borkowska.
Podstawy logiki matematycznej - alternatywa, koniunkcja, implikacja, równoważność, prawa de Morgana/Masters of mathematics
Współpraca dwóch półkul
W psychologii logika to efekt harmonijnej komunikacji dwóch półkul mózgowych. Prawa półkula (odpowiedzialna za myślenie logiczne) podsuwa pomysł, a lewa (której zadaniem jest myślenie abstrakcyjne) podpowiada, jak go zrealizować.
– Dwie półkule mózgowe są odpowiedzialne za nasze zdolności poznawcze. Bezpośrednią przyczyną braku logiki w niektórych naszych działaniach może być przede wszystkim rozłączenie półkul. Dopiero działając łącznie, są w stanie zapewnić nam przejrzystość wywodu myślowego, czyli właśnie logikę – mówi psycholog Irena Jaczewska.
Posłuchaj
Czytaj także:
Logika kontra emocje i nadmiar informacji
Jak zwróciła uwagę prof. Agnieszka Lekka-Kowalik, pierwszym, najważniejszym wrogiem logiki są emocje. Drugim, według Ireny Jaczewskiej, jest szum informacyjny.
– Nasz mózg jest w pewnym stopniu komputerem. Czasami dostajemy zbyt dużo informacji, żebyśmy byli w stanie wziąć je wszystkie pod uwagę i wyciągnąć właściwe wnioski, tak by ten wniosek na końcu był logiczny. Wydaje nam się, że podjęliśmy właściwą decyzję, podczas gdy dostajemy nową fiszkę z informacją i cały ten konstrukt logiczny pada. Dzisiaj ilość tych informacji przewyższa zasoby naszego mózgu.
Intuicja vs Logika/Psychologia. To Lubię
***
Tytuł audycji: Pora na Trójkę
Prowadzi: Łukasz Sobolewski
Autor materiału reporterskiego: Przemysław Cięgotura
Data emisji: 14.01.2022
Godzina emisji: 6.50
kr