Greckokatolickie potrawy i zwyczaje wigilijne. Z wizytą w Krynicy-Zdroju (Pora na Trójkę)
Grekokatolicy świętują wigilię. Zwyczaje, tradycyjne potrawy i ich znaczenie
2022-01-06, 07:01 | aktualizacja 2022-01-11, 09:01
Wyznawcy Kościoła greckokatolickiego zasiądą do wigilijnego stołu. Według kalendarza juliańskiego święta w obrządku wschodnim przypadają bowiem 13 dni po katolickich. 6 stycznia rozpocznie się świętowanie w wielu domach – m.in. na Podlasiu czy w Małopolsce. Jak wygląda wigilia w tradycji greckokatolickiej? Jakie potrawy i zwyczaje jej towarzyszą?
- 6 stycznia wyznawcy Kościoła greckokatolickiego świętują wigilię Bożego Narodzenia. Jedną z ważniejszych potraw świątecznych według ich tradycji jest kisełycia – łemkowski żur owsiany podawany z gotowanymi, tłuczonymi ziemniakami.
- W greckokatolickich domach zadomowił się już zwyczaj ozdabiania choinki, wręczania prezentów i, rzecz jasna, kolędowania. Tak jak wyznawcy Kościoła rzymskokatolickiego dzielą się ze sobą opłatkiem, tak greckokatolicy dzielą się prosforą.
Wigilia w Kościele greckokatolickim – najważniejsze potrawy
By podejrzeć trwające właśnie przygotowania do wigilii w obrządku greckokatolickim, reporterka Trójki Monika Chrobak odwiedziła Annę i Ewę Świątkowską z Krynicy-Zdroju (woj. małopolskie). To gospodyni i jej synowa są odpowiedzialne za przyrządzenie tradycyjnych potraw.
Jedną z ważniejszych potraw na wigilii według tradycji greckokatolickiej jest kisełycia – łemkowski żur owsiany podawany z gotowanymi, tłuczonymi ziemniakami. – Robimy zakwas, zalewamy letnią wodą, a po tygodniu zakwas przecedzamy i gotujemy. Mieszam kisełycię i przygotowuję na patelni cebulę z olejem, żeby się przysmażyła. Potem polewam kisełycię olejem z cebulą i mieszam – opowiada Ewa Świątkowska.
Nazwy pozostałych potraw przyrządzanych z okazji wigilii greckokatolickiej brzmią już bardziej znajomo. To m.in. pierogi w dwóch odsłonach (na słono – z kapustą i grzybami oraz na słodko – z suszonymi śliwkami), śledzie, pstrągi i karp w galarecie oraz zupy grochowa, fasolowa i grzybowa. Na świątecznym stole nie może zabraknąć czerwonego barszczu – z uszkami lub z fasolą. Symbolicznym składnikiem w tradycji prawosławnej jest czosnek. – Wszyscy się nim dzielimy, bo oznacza zdrowie – wyjaśnia Ewa Świątkowska.
Posłuchaj
3:36
Dodaj do playlisty
Tradycja greckokatolicka. Zamiast opłatka – prosfora
W greckokatolickich domach zadomowił się już zwyczaj ozdabiania choinki, wręczania prezentów i, rzecz jasna, kolędowania. Tak jak wyznawcy Kościoła rzymskokatolickiego dzielą się ze sobą opłatkiem, tak grekokatolicy dzielą się prosforą. To rodzaj małej bułki z mąki, wody, soli i zakwasu. W niedzielę poprzedzającą Wigilię duchowny zawsze rozdaje wiernym poświęconą już prosforę, która jest używana do liturgii.
– Prosfora jest najważniejszą częścią wigilii – jest symbolem dobroci, obecności, jest symbolem Jezusa, który przychodzi do nas, aby być dla nas wszystkim. Bo chleb to jest coś podstawowego dla każdego z nas – mówi mitrat Jan Pipka, proboszcz parafii greckokatolickiej Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Krynicy-Zdroju.
Jaki jest Kościół greckokatolicki i czym różni się od Kościoła rzymskokatolickiego?/Biuro Prasowe Konferencji Episkopatu Polski
***
Tytuł audycji: Pora na Trójkę
Prowadzi: Piotr Firan
Autorka materiału reporterskiego: Monika Chrobak
Data emisji: 05.01.2022
Godzina emisji: 7.09
kr