Mural przy ulicy Piotrkowskiej w Łodzi obchodzi 20. rocznicę istnienia. Jakie były losy tej formy sztuki w Polsce? (Pora Na Trójkę)
20 lat muralu przy Piotrkowskiej w Łodzi. Od reklamy do sztuki
2021-11-26, 08:11 | aktualizacja 2021-11-26, 12:11
Mija 20 lat od odsłonięcia muralu przedstawiającego alegorię Łodzi, zdobiącego budynek przy ulicy Piotrkowskiej 152. Mural zatytułowany po prostu "Łódź" jest jedną z pierwszych tego typu grafik w Polsce stworzonych nie jako nośnik reklamy, ale po to, by zachwycać mieszkańców i turystów.
Jakub Rebelka: gotowy mural Wiedźmina był dla mnie zaskoczeniem
Mural przy Piotrkowskiej wciąż się broni
Pomysł na namalowanie wielkiego muralu na budynku przy ulicy Piotrkowskiej 152 w Łodzi powstał w 2000 roku podczas corocznej akcji "Kolorowa Tolerancja", której misją jest przeciwstawianie się nietolerancji, ksenofobii i wandalizmowi. Malunek o powierzchni 600 metrów kwadratowych ukończono 26 listopada następnego roku. Autorzy tego miejskiego dzieła – grupa Design Futura, zużyli około dwóch tysięcy puszek ze sprayem.
– To tak naprawdę pierwsze monotematyczne wielkoformatowe graffiti. Trzeba powiedzieć, że wciąż się broni. Zostało dobrze skomponowane i dobrze wykonane. Stało się znakiem rozpoznawczym, wizytówką Łodzi – mówi Teresa Latuszewska-Sydra, prezes łódzkiej fundacji Urban Forms.
Posłuchaj
3:23
Dodaj do playlisty
Kiedyś reklama, teraz sztuka
Murale tworzono już w okresie międzywojennym. Wykorzystywano je w kampaniach społecznych i w reklamie. Przykładem są powstałe w końcówce lat 60. muralowe reklamy przedsiębiorstw Foton i Jubiler, zdobiące kamienicę przy ul. Targowej na warszawskiej Pradze. Wkrótce jednak murale zniknęły ze ścian.
– Sytuacja murali zmieniła się po 1989 roku. Już nikt nie dawał zleceń na wielkie ściany – nie było na to finansów i nikogo to nie interesowało. Po drugie wszedł zupełnie inny nośnik, jakim jest billboard – opowiada Ola Woźniak, grafik. – Od 2010 roku powstają murale, które malowane są przez artystów z całego świata, ale ich podejście jest całkowicie inne, ponieważ dla nich jest ważny sam proces tworzenia, a nie to, co później będzie działo się z ich pracą.
Murale, biznes i artystyczna wolność
W obecnych warunkach powstawanie murali wiąże się z odpowiednim przygotowaniem ściany i zaopatrzeniem w materiały do wykonania obrazów. To profesjonalne projekty wspierane przez biznes, organizacje pożytku publicznego i władze na różnych szczeblach. Co niekoniecznie wyklucza się z możliwością artystycznej ekspresji.
– Wykonanie muralu pochłania duże sumy pieniędzy, jest pracochłonne i trwa długo. Większość naszych murali powstaje w ramach festiwali, gdy udaje nam się zdobywać środki na sfinansowanie czysto artystycznych przedsięwzięć. Wspaniale jest, gdy uda się nam namówić biznes na sfinansowanie przedsięwzięcia, które jest czysto artystyczne i to się zdarza coraz częściej – podkreśla Teresa Latuszewska-Sydra.
Murale stają się też głównym motywem zwiedzania miast. Takie wycieczki oferują przewodnicy w Łodzi, ale również w Warszawie, Szczecinie, Białymstoku czy Gdańsku.
Łódź# 30 - Łódzkie murale cz.1(odcinek jubileuszowy)/Łódzkimi Ścieżkami
***
Tytuł audycji: Pora na Trójkę
Prowadzi: Łukasz Sobolewski
Autor materiału reporterskiego: Michał Fedusio
Data emisji: 26.11.2021
Godzina emisji: 8.21
kr