Nasi rodacy w USA obchodzą Święto Niepodległości i Dzień Weterana. Jaki był udział Polonii w walce o Niepodległą?
11 listopada to dla Polaków Święto Niepodległości, a dla Amerykanów – Dzień Weterana. 103 lata temu Polacy z USA również mieli istotny wpływ na przywracanie naszej ojczyźnie państwowości. To jeden z powodów, dla których Polonusi za oceanem bardzo aktywnie włączają się w organizację uroczystości związanych z kolejną rocznicą.
Grafika ilustracyjna
Foto: shutterstock.com/Larich
Polonia w "wietrznym mieście"
W zwanym wietrznym miastem Chicago, przy 984 N Milwaukee Avenue mieści się Muzeum Polskie w Ameryce. Założone w 1935 roku, jest jednym z najstarszych muzeów etnicznych w kraju. W tym roku w sali głównej placówki odbędzie się otwarcie wystawy czasowej poświęconej setnej rocznicy założenia Stowarzyszenia Weteranów Armii Polskiej w Ameryce.
– Organizacja ta powstała 100 lat temu w Cleveland. Wystawa prezentuje autentyczne dokumenty, broszury i fotografie znajdujące się w kolekcji archiwum Muzeum Polskiego w Ameryce. Poza tym są tam pamiątki związane z okresem sprzed ponad 100 lat, które pokazują działania Polonii i to, w jaki sposób Polonia w tak ogromnej liczbie ruszyła do boju, aby pomagać ojczyźnie w odzyskaniu niepodległości – opowiada Jan Pachlowski, korespondent Polskiego Radia w USA.
Co roku z okazji Święta Niepodległości polska ambasada w Waszyngtonie wydaje specjalny okolicznościowy bankiet, na który zaprasza nie tylko świat Polonii amerykańskiej oraz polskich dziennikarzy i korespondentów z Waszyngtonu, ale także przedstawicieli Kongresu Stanów Zjednoczonych.
Z USA do Błękitnej Armii
Historia walki amerykańskiej Polonii o niepodległość Rzeczpospolitej rozpoczęła się w 1917 roku, kiedy to w pięćdziesięciu miejscach w całym USA szukano ochotników gotowych, by zostać żołnierzami Błękitnej Armii generała Józefa Hallera. Mężczyźni polskiego pochodzenia zgłaszali się zarówno w dużych miastach, jak Chicago i Detroit, jak i mniejszych, jak miejscowość o znajomo brzmiącej nazwie Lublin w stanie Wisconsin.
Jak podkreśla polsko-amerykański historyk oraz dyrektor Muzeum Polski w Ameryce Jan M. Loryś, największy wysiłek w przygotowanie do walki o niepodległość włożyły Polonia amerykańska i francuska. – Rekrutacja, szukanie ochotników, budowanie kadry, zbieranie funduszów – to był wysiłek Polonii amerykańskiej. Haller nie zjawił się jako dowódca Błękitnej Armii aż do października 1918 roku, a wojna skończyła się 11 listopada.
Pamiątki sprzed ponad 100 lat, związane z polonijnym wkładem w odzyskiwanie przez Polskę niepodległości, znajdują się w chicagowskim Muzeum Polskim w Ameryce.
Polonia Goes to War: 100 Years of Poland’s Independence!/Polish Museum of America
***
Tytuł audycji: Pora na Trójkę
Prowadzi: Piotr Firan
Goście: Jan Pachlowski (korespondent Polskiego Radia w USA), Jan M. Lorys (polsko-amerykański historyk, dyrektor Muzeum Polskiego w Ameryce)
Data emisji: 11.11.2021
Godziny emisji: 7.25
kr