"Przypadek artysty niemożliwego". Wystawa prac Andrzeja Dudzińskiego

Prace grafika, karykaturzysty, twórcy ptaka Dudi Andrzeja Dudzińskiego będzie można obejrzeć w Galerii Opera w Teatrze Wielkim - Operze Narodowej w Warszawie. Artysta zmarł w 2023 roku, w grudniu obchodziłby 80. urodziny. "Fenomen artysty doczekał się wielu komentarzy, w tym od tak znakomitych autorów jak Adam Zagajewski, Stanisław Barańczak czy noblista Czesław Miłosz" - napisał w katalogu wystawy Stach Szabłowski. 

"Przypadek artysty niemożliwego". Wystawa prac Andrzeja Dudzińskiego

Andrzej Dudziński na zdjęciu z 2022 roku

Foto: Paweł Supernak/PAP

Wystawę prac Andrzeja Dudzińskiego zatytułowaną "Przypadek artysty niemożliwego" będzie można obejrzeć od 23 grudnia 2025 roku do 22 marca 2026 roku w Galerii Opera w Teatrze Wielkim - Operze Narodowej w Warszawie.

Posłuchaj audycji Trójki:

Wystawa prac Andrzeja Dudzińskiego

"Andrzej Dudziński doczekał się za życia ogromnego uznania. Zrobił karierę, która zaczęła się na wczesnym etapie jego biografii, była błyskotliwa i miała światowy, międzynarodowy rozmach. Nic dziwnego, że fenomen artysty doczekał się wielu komentarzy, w tym od tak znakomitych autorów jak Adam Zagajewski, Stanisław Barańczak czy noblista Czesław Miłosz. Jeżeli do dyskursu na temat Dudzińskiego można jeszcze coś dodać, to namysł nad tym, jak postrzeganie jego fenomenu zmienia się w świetle naszych współczesnych doświadczeń i wrażliwości" - napisał polski historyk i krytyk sztuki Stach Szabłowski w katalogu wystawy.

Na stronie Galerii Opera czytamy w opisie wystawy: "Był rok 1980. Andrzej Dudziński mieszkał wtedy ze swoją żoną Magdą Dygat w Nowym Jorku. Informacje o powstaniu Solidarności pod wodzą Lecha Wałęsy przekroczyły granice żelaznej kurtyny. Świat go kochał. Jerelle Kraus dyrektorka artystyczna 'New York Times’a' zadzwoniła wtedy do Andrzeja z prośbą o zilustrowanie artykułu. 'Nie szło mi - opowiadał Andrzej - Magda wspierała mnie, ale też szczerze krytykowała, jeśli jej się nie podobało. W końcu powiedziała, żebym pomyślał o korzeniach Wałęsy, skąd się wziął, dlaczego jest tam, gdzie jest i jak sprawił, że mu się udało'. Tak powstał portret Wałęsy z ludu, dosłownie: twarz przywódcy Solidarności układa się z demonstrujących tłumów. Podobnie powstawało pewnie też wiele innych prac Andrzeja, bo Magda i Andrzej to małżeństwo niezwykle. Całe życie razem. Nigdy obok, zawsze wspólnie. Nad wystawą pracujemy wspólnie z Magdą. Niestety już bez Andrzeja".

Galeria Opera jest czynna od wtorku do soboty w godzinach 12-18, a w niedzielę od 12 do 17. Galeria jest też otwarta dla widzów Teatru Wielkiego - Opery Narodowej na godzinę przed spektaklami i podczas przerw.

Andrzej Dudziński - grafik, malarz, fotograf

Andrzej Dudziński (1945-2023) zajmował się grafiką, rysunkiem, malarstwem, plakatem, scenografią teatralną i fotografią. Przez dwa lata studiował architekturę na Politechnice Gdańskiej, po czym przeniósł się na architekturę wnętrz i grafikę do gdańskiej PWSSP. Studia zakończył w ASP w Warszawie na wydziale grafiki w pracowni plakatu Henryka Tomaszewskiego.

Zajmował się zarówno malarstwem, jak i grafiką. Tworzył plakaty i ilustracje prasowe, takie jak postacie satyryczne. Jako student publikował satyryczne rysunki m.in. w tygodnikach "Szpilki" i "Kultura". Popularność przyniosła mu w latach 70. seria rysunków, których bohaterem był ptak Dudi, z dystansem komentujący rzeczywistość. Inną stworzoną przez niego postacią był Pokrak, który pojawiał się w "Tygodniku Powszechnym" na przełomie lat 80. i 90.

Dudziński projektował też książki, m.in. "W dolinie ciekawości" (z Magdą Dygat), "Superptak Dudi", "Kino Andrzeja Dudzińskiego", "Pokrak". W latach 1970-1972 mieszkał w Londynie, gdzie malarz i rysownik Feliks Topolski, skierował go do redakcji czasopism undergroundowych, m.in. "OZ", "Ink", "Frendz" i "Time Out".

Po powrocie do Polski dostawał zlecenia na tworzenie plakatów teatralnych i filmowych m.in. do "Poskromnienia złośnicy" Shakespeare w Teatrze Rozmaitości w Warszawie (1976) i "Bruneta wieczorową porą" Stanisława Barei.

Współpraca z "Rolling Stone", "Time"

W 1977 r. Dudziński zamieszkał w Stanach Zjednoczonych, gdzie podjął współpracę z czołowymi pismami amerykańskim, m.in. "Rolling Stone", "Vanity Fair", "Newsweek", "Playboy", "Time", a także prestiżowymi wydawnictwami książkowymi. Współpraca z "The New York Times" skłoniła go do rezygnacji z tworzenia kolorowych ilustracji na rzecz czarno-białych. Do tworzenia w kolorze powrócił przy współpracy z "The Boston Globe" w latach 80.

Publikował prace w wielu gazetach i czasopismach europejskich. Wykonywał prace projektowe dla korporacji, m.in. dla IBM, Deutsche Telekom, Royal Bank of Scotland. Od 1996 r. związany był z Galerią Grafiki i Plakatu w Warszawie, a w 1999 r. rozpoczął stałą współpracę z Galerią Miejską w Tarnowie. W dorobku miał kilkadziesiąt indywidualnych wystaw m.in. w Berlinie, Genewie, Lipsku, Pradze, Tokio, Waszyngtonie i wielu miastach Polski.

Był mężem pisarki Magdy Dygat. Wraz z żoną napisał książkę "Mały alfabet Magdy i Andrzeja Dudzińskich" (Wydawnictwo Literackie, 2009).

Ewelina Kołaczek, Galeria Opera, PAP