"Tkanina istnienia" - retrospektywa Magdaleny Abakanowicz w Paryżu

Magdalena Abakanowicz (1930-2017) to nie tylko jedna z najważniejszych polskich artystek, ale także kluczowa postać awangardy Europy Środkowo-Wschodniej. Kompleksowa prezentacja jej dorobku w Paryżu, jednej ze stolic światowej sztuki, nadaje artystce zupełnie nowy wymiar: prekursorki współczesnych praktyk artystycznych w perspektywie globalnej. 

Dziela Abakanowicz w Musée Bourdelle

Chociaż może to się wydawać zaskakujące, Magdalena Abakanowicz tylko raz miała wystawę nad Sekwaną - w Musée d’Art Moderne w 1982 roku. Teraz francuska publiczność będzie miała szanse to nadrobić: w nowo odrestaurowanych wnętrzach Musée Bourdelle będzie można zobaczyć ponad 80 monumentalnych rzeźb, prac tekstylnych, rysunków i fotografii polskiej artystki. Wystawa przyjmuje biograficzno-polityczną perspektywę, za pomocą której zabiera widzów w podróż w czasie: od wczesnej twórczości Abakanowicz, po jej dojrzałe, najbardziej rozpoznawalne dzieła jak "Tłum" czy "Embriologia". 

Tytuł wystawy "La trame de l'existence" / "Tkanina istnienia" łączy dwa terminy, którymi artystka określała swoją twórczość: tkanina jako organizm, splot ciała i przeznaczenia. Abakanowicz stworzyła unikatowy zbiór prac, w którym tkanina staje się metaforą ludzkiego ciała, przekształconego i doświadczanego przez wstrząsy historii. Każde dzieło wyraża napięcie między kruchością a monumentalnością. W rozległych przestrzeniach muzeum zwiedzający będą poruszać się wśród imponujących, niemal totemicznych rzeźb, które zadają pytania o ludzką kondycję, zbiorowość i pamięć. Dialog z surową architekturą betonowych ścian wzmocni oddziaływanie dzieł, zapewniając przestrzeń do dyskusji i refleksji.

Medytacje, warsztaty tkackie, czytanie tekstów

Wystawie towarzyszy bogaty program wydarzeń, wykładów i spotkań. Oferowane są również wycieczki z przewodnikiem i warsztaty. Zupełnie nową formułą są medytacyjne wizyty pozwalające publiczności odkryć wystawę poprzez podejście, które łączy ciało i umysł oraz zapoznać się z medytacją uważności. 8 i 9 grudnia 2025 roku odbędzie się konferencja pod tytułem "Tkać/Tworzyć: Odrodzenie sztuki tekstylnej od 1945 do dziś". Konferencja zorganizowana we współpracy z Instytutem Polskim w Paryżu rzuci nowe światło na twórczość Magdaleny Abakanowicz i sztukę tekstylną po 1945 roku. 

Z kolei w ramach Europejskich Dni Rzemiosła odbędzie się spotkanie z artystką-tkaczką, która zaprezentuje swoje prace, nawiązując do materialności prac Magdaleny Abakanowicz i jej technik tkackich. Podczas "Nuits de la lecture" (Nocy Czytania) w styczniu 2026 roku aktorka przeczyta teksty Magdaleny Abakanowicz, w geście oddania głosu samej artystce. 

W programie znajdą się także wydarzenia skierowane do dzieci. Ścieżka z etykietami poprowadzi je przez wystawę, a warsztaty rodzinne zatytułowane "Drzewo Życia" i "Życie w lesie" zachęcą do przyjrzenia się sile i kruchości świata zwierząt i roślin. 

Renesans popularności Magdaleny Abakanowicz

Magdalena Abakanowicz, ikona polskiej sztuki współczesnej, od lat pozostaje najbardziej rozpoznawalną polską rzeźbiarką na świecie. W ostatnich latach duże wystawy monograficzne w Tate Modern w Londynie, Musée Cantonal des Beaux-Arts w Lozannie oraz Henie Onstadt w Oslo na nowo rozbudziły fascynację jej twórczością Abakanowicz. W wyniku tych inspiracji, można zaobserwować rosnące zainteresowanie instytucji kultury na całym świecie, które do swoich programów włączają wydarzenia związane z twórczością Abakanowicz. Jest w tym również zasługa Instytutu Adama Mickiewicza jako głównego promotora polskiej sztuki za granicą.

Wystawa "Magdalena Abakanowicz – La trame de l’existence" / "Tkanina istnienia" w paryskim Musée Bourdelle potrwa od 20 listopada 2025 do 12 kwietnia 2026. A już niespełna miesiąc (6 maja) później wystawa monograficzna Magdaleny Abakanowicz zostanie otwarta w Finlandii, w HAM Helsinki Art Museum.

Piotr Radecki