"Najlepsze miasto świata" czyli opera o Warszawie. Libretto według Piątka

"Warszawa w odbudowie 1944–1949" Grzegorza Piątka to książka, która opisuje pierwsze lata odbudowy stolicy. To jednocześnie refleksja nad losami miasta, jego stratami oraz nad marzeniami i wysiłkiem ludzi, którzy stworzyli Warszawę od nowa.

"Najlepsze miasto świata" czyli opowieść o losach miasta i ludzi 

Librecista Beniamin M. Bukowski napisał tekst, który łączy ze sobą dokumenty epoki, fragmenty przemówień polityków, fachowy język urbanistów i potoczne głosy ulicy. Nie nosi w sobie jednak znamion suchej kroniki, lecz żywego dramatu o ludziach – architektach, dziennikarzach i mieszkańcach miasta. 

W centrum tej opowieści splatają się losy dwóch silnych kobiet: polskiej architektki modernistycznej, wzorowanej na Helenie Syrkus – współtwórczyni Biura Odbudowy Stolicy i jednej z czołowych postaci awangardy urbanistycznej, oraz amerykańskiej korespondentki o rysach Anne Louise Strong, dziennikarki zafascynowanej komunizmem, która wraz z Armią Czerwoną przemierzała zniszczoną wojną Polskę.

Ich spotkanie, rozgrywające się na tle zrujnowanej Warszawy, staje się pretekstem do refleksji nad marzeniami, odpowiedzialnością i niełatwymi wyborami, które kształtują losy miast i ludzi.

"Sny o Warszawie" czasami się spełniają. Tylko nie tak, jak chcemy

"Całe życie jednej z naszych głównych bohaterek naznaczone jest próbą rozliczenia się z własnymi zamierzeniami, z poczuciem winy, które jej towarzyszy przez cały czas. Śpiewa bowiem: miałam sny przed wojną. Mówiłam, że trzeba wszystko zburzyć i wszystko zostało zburzone” – mówi Barbara Wiśniewska, reżyserka spektaklu. "To historia o tym, że czasem marzenia przybierają nieoczekiwane kształty – i o tym, że życie zawsze znajduje swoje drogi”.

Niełatwego zadania skomponowania muzyki do tej historii podjął się Cezary Duchnowski. To artysta, który od lat redefiniuje granice muzyki współczesnej, łącząc tradycyjne instrumenty z elektroniką. W "Najlepszym mieście świata. Operze o Warszawie" łączy rozmach orkiestry, chóry i elektronikę, tworząc dźwiękową panoramę zniszczenia i nadziei. "Dla mnie miasto to także dźwięk – echo kroków, huk maszyn, cisza ruin. Chciałem, aby ta opera brzmiała jak Warszawa odbudowująca się z gruzów” – mówi kompozytor.

"Sinfonia Varsovia najlepsza do realizacji tego projektu"

Projekt powstał dzięki współpracy trzech ważnych instytucji kultury: Teatru Wielkiego – Opery Narodowej, festiwalu Warszawska Jesień i Sinfonii Varsovii. 

"Trudno wyobrazić sobie inną orkiestrę niż noszącą w swojej nazwie Warszawę, która miałaby lepsze podstawy do realizacji tego projektu” – podkreśla Janusz Marynowski, dyrektor Sinfonii Varsovii. "Jako instytucja, która sama rewitalizuje zabytkowy kompleks na warszawskiej Pradze, wiemy, czym jest praca nad odbudową. Ta opera to nie tylko wspomnienie przeszłości – to także lustro dla współczesności”.

Historie osobiste twórców. "Niemożliwe jest możliwe"

Reżyserka Barbara Wiśniewska również widzi w spektaklu osobistą historię. "Jestem warszawianką, a Warszawa jest dla mnie domem. Uderzyło mnie, jak niewiele brakowało, by to miasto zniknęło na zawsze. A jednak wspólnym wysiłkiem udowodniono, że niemożliwe jest możliwe” - mówi. 

Miejscem wrześniowej premiery jest gmach Teatru Wielkiego - Opery Narodowej. To budynek, który sam był świadkiem wojennego zniszczenia i długiego procesu odbudowy zakończonej dopiero w 1965.  

Prapremiera "Najlepszego miasta świata. Opery o Warszawie" już 19 września 2025. Kolejne spektakle odbędą się 20 i 21 września, 18 i 19 października.

Czytaj także: