Dlaczego polio wciąż nie daje nam spokoju? Trwa Europejski Tydzień Szczepień

Tydzień Szczepień, organizowany pod auspicjami Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), to międzynarodowa kampania, której celem jest promowanie znaczenia szczepień w ochronie zdrowia publicznego. 

Tydzień, który przypomina, co zawdzięczamy szczepieniom

Choć dziś w krajach rozwiniętych wiele chorób zakaźnych wydaje się odległą historią, ich zagrożenie nie zniknęło całkowicie. Polio, czyli choroba Heinego-Medina, jest tego najlepszym przykładem. Dzięki intensywnym kampaniom szczepień udało się niemal całkowicie ją wyeliminować - ale niemal nie znaczy całkowicie. Nadal istnieją miejsca, gdzie wirus polio krąży i jest aktywny.

Jednym z takich miejsc jest ogarnięta wojną Gaza. Brak szczepień zagraża szczególnie zdrowiu dzieci. W Strefie Gazy na szczepienia na polio czeka pół miliona dzieci. - Tu dodatkowym problemem jest zapowiedź amerykańskiej administracji, że ograniczy finansowanie organizacji pomocowych. To może mieć wpływ na wyszczepialność - tłumaczy w Trójce Jan Bartkowski z UNICEF Polska. Organizacja może mieć w tym roku budżet mniejszy aż o jedną piątą.

Spektakularne efekty szczepień

Polio to choroba wirusowa, wywoływana przez wirusa polio, który atakuje układ nerwowy. W ciężkich przypadkach może prowadzić do trwałych paraliżów, a nawet śmierci. Najczęściej atakuje dzieci poniżej piątego roku życia.

W XX wieku polio było jednym z największych koszmarów rodziców na całym świecie. W latach 50. choroba powodowała dziesiątki tysięcy przypadków paraliżu rocznie w samych Stanach Zjednoczonych. W Polsce również notowano co roku tysiące zachorowań, szczególnie w latach powojennych.

Przełom nastąpił w drugiej połowie XX wieku, gdy pojawiły się skuteczne szczepionki. Masowe kampanie szczepień przyniosły spektakularne efekty.

Epidemiolodzy alarmują: tracimy odporność populacyjną

Teraz jednak sytuacja niebezpiecznie się zmienia. - Regularnie od kilku lat obserwujemy spadek wyszczepienia populacji - alarmuje epidemiolożka Iwona Paradowska-Stankiewicz. - O ile w skali kraju to poziom względnie zadowalający, to w kontekście regionalnym, a zwłaszcza lokalnym, tak dobrze już nie jest. Można powiedzieć, że w niektórych miejscach straciliśmy odporność populacyjną - informuje epidemiolożka.

W Polsce w 2023 roku na polio było zaszczepione 86 procent dzieci w wieku trzech lat. 

Eksperci przypominają: nawet pojedynczy przypadek importowanego polio - np. od osoby podróżującej z kraju, gdzie wirus nadal występuje - może mieć poważne konsekwencje w społecznościach o niskim poziomie wyszczepienia.

O Europejskim Tygodniu Szczepień rozmawialiśmy w porannej audycji "Zapraszamy do Trójki"

Izabela Dudkiewicz/kor