Codzienność w polskich szkołach. Jak jest, a jak mogłoby być, pytamy w Klubie Trójki

Punktem wyjścia do rozmowy o polskich szkołach jest opublikowany 6 kwietnia raport stowarzyszenia dO!PAmina Lab - SZKOŁA 2025. W dokumencie jego autorzy prezentują dane na temat placówek oświaty od strony administracji (np. udostępnianie przez nich informacji publicznych), uczniów (prawo do wyrażania siebie czy dostęp do telefonów) i rodziców (prawo do współuczestnictwa w edukacji). Na potrzeby badania monitoringiem w postaci wysłanego wniosku o udzielenie informacji publicznej objęto 2118 placówek publicznych - 1380 szkół podstawowych, 456 liceów ogólnokształcących i 282 techników. Instytucje z 12 województw wybrano w próbie losowej. Na wniosek (również np. w formie odmowy udzielenia informacji) odpowiedziało 1030 szkół. Pełnych odpowiedzi udzieliło 920 placówek.

Jaka jest polska szkoła w 2025 roku?

Autorzy raportu wskazują, że w szkołach niekoniecznie właściwie rozumiane są prawa człowieka, dziecka i ucznia. Zdarza się, że wewnątrzszkolne przepisy (np. w statucie czy regulaminie) są ustanowione niezgodnie z regulacjami zawartymi w powszechnie obowiązujących aktach nadrzędnych (m.in. Konstytucji RP, deklaracji praw człowieka, konwencji o prawach dziecka czy ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty). Przejawia się to między innymi w tym, że uczniowie muszą w niektórych szkołach wykazać się wiedzą ponadprogramową lub odnosić sukcesy w konkursach, by uzyskać stopień celujący. 

Problemy dotyczą jednak nie tylko "szóstki". W raporcie czytamy, że nieprawidłowości występują w całym systemie oceniania. To między innymi stosowanie średniej arytmetycznej i ważonej przy ustalaniu ocen klasyfikacyjnych, przyzwolenie na stawianie ocen niedostatecznych za brak pracy domowej, określoną liczbę zgłoszonych "nieprzygotowań" do lekcji czy nieobecność na sprawdzianie, a także określanie stosunkowo krótkiego czasu, w jakim osoba ucząca się może "poprawić" daną ocenę oraz ograniczanie takiej możliwości do jednej
próby w danym czasie i uwzględnianie przy ustalaniu oceny końcowej oceny, która była poprawiana. 

• Uczniowie kontra niezapowiedziane kartkówki. Czy można w ten sposób sprawdzać wiedzę?
• Młodzi nauczyciele w szkole: nowe wyzwania i stare problemy

Jak, i czy w ogóle, można zmienić rzeczywistość w polskich szkołach? O to w "Klubie Trójki" Krzysztof Łoniewski porozmawia z Anną Dęboń (prezeską Stowarzyszenia dO!PAmina Lab), Marianną Kłosińską (prezeską i założycielką Fundacji Bullerbyn oraz Fundacji Dzieci Mają Głos) i Aleksandrą Dylą (śląską kurator oświaty).

***

qch/kor