Znamy laureatów Nagrody Nobla w dziedzinie medycyny i fizjologii (Zapraszamy do Trójki)
Nobel z medycyny dla odkrywców mikroRNA. Te cząsteczki pomagają przy nowotworach
2024-10-07, 22:10 | aktualizacja 2024-10-08, 08:10
Tegorocznymi laureatami Nagrody Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny zostali dwaj amerykańscy naukowcy, Victor Ambros oraz Gary Ruvkun. Nagrodę otrzymali za odkrycie mikroRNA (miRNA) i jego kluczowej roli w regulacji ekspresji genów.
Ich prace, rozpoczęte jeszcze w latach 90., wykazały, że miRNA odgrywa istotną rolę w tłumieniu syntezy białek poprzez wiązanie się z mRNA. To otworzyło nowe drogi do zrozumienia, jak komórki kontrolują swoją aktywność genetyczną. Było to przełomowe odkrycie, ukazujące nowy mechanizm regulacji genów, uniwersalny w organizmach wielokomórkowych. Ma on również fundamentalne znaczenie dla wielu procesów biologicznych, w tym rozwoju organizmów oraz ochrony przed chorobami, np. nowotworami.
Posłuchaj
6:46
Dodaj do playlisty
Regulacja i kontrola
– Trzeba zacząć od tego, że w każdej komórce, w jądrze komórkowym mamy DNA. Zakodowane są tam w genach informacje, jakie białka mają powstać, aby każda komórka spełniała swoje specjalne funkcje. I mRNA (messenger RNA, nazywane też matrycowym bądź informacyjnym RNA) to fragment każdego genu przepisany z DNA. To duża cząsteczka, która jest uwikłana w syntezę białek, gdyż jest informacją, które białko ma powstać w danej komórce – tłumaczy prof. Agnieszka Kobielak z Uniwersytetu Warszawskiego. – miRNA reguluje, które i w jakich ilościach te białka z mRNA mają powstać. Można powiedzieć, że jest to takie dodatkowe zabezpieczenie kontrolujące – wskazuje.
Wykorzystanie miRNA w medycynie
W jaki sposób nagrodzone odkrycie amerykańskich naukowców może przełożyć się na praktyczne zastosowania?
– Jest nadzieja, że będą mogły pomóc w leczeniu chorób nowotworowych czy metabolicznych, gdzie, jak już wiadomo, miRNA ulega deregulacji i jest ekspresjonowane inaczej. Niestety, zastosowanie tego w terapiach onkogennych jest jeszcze dalekie, ponieważ problemem jest dostarczanie takiego miRNA do nowotworów – wyjaśnia Trójkowa gościni.
Przeczytaj także
- Wszystko o nauce: czym ona właściwie jest i czy można jej ufać?
- Ludzkie organy tworzone w drukarce 3D? To już się dzieje!
- Sztuczna inteligencja pomoże zminimalizować skutki powodzi i klęsk żywiołowych?
Natomiast już teraz miRNA są wykorzystywane przy diagnostyce nowotworów płuc. Równocześnie prowadzone są dalsze badania pod kątem ich zastosowania jako potencjalnych markerów diagnostycznych w wielu innych chorobach.
***
Tytuł audycji: Zapraszamy do Trójki
Prowadzi: Michał Matus
Gościni: prof. Agnieszka Kobielak (Uniwersytet Warszawski)
Data emisji: 7.10.2024
Godzina emisji: 18.19
pr/kmp