Wiedźmy, czyli kobiety, które nie pasują do swoich czasów (Klub Trójki)
Wiedźmy, czyli kobiety, które nie pasują do swoich czasów
2024-09-11, 11:09 | aktualizacja 2024-09-11, 12:09
W dawnych czasach płonęły na stosie, a i dziś nie mają łatwego życia – w specjalnym wydaniu "Klubu Trójki", nadawanym z Festiwalu Malta w Poznaniu, rozmawialiśmy o kobietach, które wystają poza ramy ról, jakie narzuca im społeczeństwo.
Hasło tegorocznego Festiwalu Malta brzmi: "Za Miłość", a jego głównymi tematami są kobiecość i troska o planetę. Właśnie podczas poznańskiej imprezy Michał Nogaś spotkał się z dwiema rozmówczyniami, wraz z którymi poruszył m.in. tematy roli niepokornych kobiet w historii oraz w popularnych mitach i baśniach.
Posłuchaj
47:47
Dodaj do playlisty
Gaslighting na czarownicę
Dr Agnieszka Jankowiak-Maik wiedzę historyczną w internecie propaguje jako "Babka od histy". Jednym z obszarów jej zainteresowań jest temat stygmatyzowania silnych kobiet.
– Jako historyczkę ciekawi mnie to, jak figura wiedźmy czy czarownicy była wykorzystywana, żeby na przykład kogoś obrazić. Jakbyśmy to powiedzieli współczesnym młodzieżowym językiem: gaslighting na czarownicę. W ten sposób potraktowano królową Bonę, którą oskarżano o czary, o to, że truje, rzuca klątwy, ponieważ była silną kobietą, która pchała się do władzy i rozpychała się łokciami – mówi w "Klubie Trójki.
Stos na kryzys
"Wiedźmą od wiedzy" jest w sieci dr Anna Jankowiak. Dementuje ona popularny mit o tym, że na stosach płonęły wyłącznie kobiety oskarżane o czary, a kluczową rolę odgrywał w tym Kościół katolicki.
– Wielka Inkwizycja to była Hiszpania, Portugalia, Italia. To są te obszary, gdzie rzeczywiście był większy odsetek procesów kościelnych. Ale w pozostałych miejscach to są procesy świeckie i samosądy. Ludzie przyzwyczaili się do tego, że w obliczu kryzysu można kogoś dosłownie za włosy zaciągnąć na stos. Przykre jest to, że staramy się szukać winy w instytucji, nie przyznając, że jest to po prostu natura człowieka – ubolewa rozmówczyni Michała Nogasia.
Hejtem w Chór Czarownic
Zdaniem Agnieszki Jankowiak-Maik kobiety wyróżniające się z tłumu mają pod górkę także w XXI wieku.
– Wciąż żyjemy w czasach, w których kobiety świetnie wykształcone, idące po swoje, robiące kariery, spotykają się z bardzo dużą krytyką. Gdy czytałam komentarze pod wystąpieniem Chóru Czarownic na Festiwalu Malta, to był tam festiwal mizoginii i chamstwa, mówiąc wprost. To, w jaki sposób obrażano dziewczyny, które tam wystąpiły, pokazując kawałek swojej duszy w bardzo ekspresyjnym show, pokazuje, że nadal mamy kłopot z takimi kobietami – uważa historyczka.
Kim są siostry Jankowiak?
Dr Anna Jankowiak w swoich badaniach skupia się na dawnych kulturach i ich adaptacji we współczesnym świecie, zwłaszcza w propagandzie nazistowskiej. Bada historię czarownic i osób zajmujących się magią oraz postrzeganie ich w kulturach i epokach, ze szczególnym uwzględnieniem starożytności, wczesnego średniowiecza oraz nowożytnych procesów o czary. W sieci jest znana jako "Wiedźma od wiedzy". Podczas tegorocznego Malta Festival wraz z Agatą Kominiak prowadziła warsztaty "Jestem Babą Jagą".
Dr Agnieszka Jankowiak-Maik jest historyczką, edukatorką i redaktorką serwisów historycznych. Ma na koncie szereg prac naukowych z najnowszej historii Polski, a także książki popularyzujące historię. W sieci występuje jako "Babka od histy".
Czytaj też:
- Trójka i Malta Festival znowu razem! Co dzieje się w Poznaniu?
- Orhan Pamuk w Trójce: pisarz, który nie stłamsił w sobie malarza
***
Tytuł audycji: Klub Trójki
Prowadzi: Michał Nogaś
Goście: dr Anna Jankowiak, dr Agnieszka Jankowiak-Maik
Data emisji: 10.09.2024
Godzina emisji: 20.07
kc/kmp