Zegary wieżowe: centralny punkt miasta, zabytkowy powód do dumy i chwały

• Jednym z najbardziej znanych i charakterystycznych zegarów miejskich w Polsce jest ten w Poznaniu. Codziennie, punktualnie o godz. 12 i 15 nad zegarem pojawiają się dwa trykające się koziołki.
• Czeska Praga szczyci się pochodzącym z 1410 roku zegarem astronomicznym zwanym "praski Orloj". Pełni on trzy funkcje: astronomiczną (ukazuje położenie ciał niebieskich), kalendarzową (wskazuje miesiące) oraz animacyjną (prezentuje ruchome figurki).

Czas i prestiż

– Jeśli chodzi o zegary miejskie, dostępne dla wszystkich, to pełniły one dwie funkcje: odmierzały czas i miały podkreślać prestiż. Przygotowanie takiego zegara było niesłychanie skomplikowane, wiele wysiłku wymagało przygotowanie mechanizmu odmierzającego czas – tłumaczy Agnieszka Dąbrowska, kuratorka Gabinetu Zegarów w Muzeum Warszawy. – Natomiast pomysł, aranżacja plastyczna i działanie tego teatru figuralnego, który tym zegarom towarzyszył, to była zupełnie osobna sprawa. Często jest to oryginalne, charakterystyczne dla danego miejsca. Bardzo przemyślane, odwołujące się do wydarzeń z kultury, literatury, religii i astronomii. To są całe, erudycyjne programy, które przy okazji wybijania czasu też są prezentowane – wskazuje.

– Było to szalenie efektowne, rodzaj teatru dostępnego dla wszystkich mieszkańców miasta i gości – dodaje.

Praski Orloj

Znajdujący się na wieży ratusza staromiejskiego w czeskiej Pradze zegar astronomiczny należy do najbardziej znanych i najstarszych tego typu urządzeń na świecie. Został skonstruowany w roku 1410 przez zegarmistrza Mikołaja z Kadania i matematyka prof. Jana Sindla. Ma 24-godzinnę tarczę, na której można odczytać bieżący czas i 12 medalionów symbolizujących miesiące. Urządzenie wskazuje także położenie ciał niebieskich.

Jest jeszcze jedna funkcja: – O pełnej godzinie dwa okienka nad tarczą "praskiego Orloja" się otwierają i zachwyceni turyści mogą zobaczyć pojawiających się kolejno apostołów. Krótkie przedstawienie kończy się pianiem koguta – opisuje najbardziej spektakularny element działania zegara Wojciech Stobba, korespondent Polskiego Radia w Pradze.

Przeczytaj także:

• Rzadki, inkrustowany miecz wyłowiono z Wisły we Włocławku. Pochodzi z X wieku i należał do wikinga
• Podaje nam datę i godzinę już od 85 lat. Zegarynka nadal istnieje i ma się dobrze
• Jak mierzono czas w przeszłości?
• Jak dokładne są nasze zegarki?

Poznańskie koziołki

Poznańskie koziołki mają o wiele krótszą historię niż zegar w Pradze: powstały w 1551 roku, ale po ponad 100 latach spłonęły po uderzeniu pioruna. Odbudowane zostały dopiero w roku 1912, a po wojennych zniszczeniach kolejny raz w roku 1954. Jednak za każdym razem pojawienie się trykających koziołków budzi entuzjazm u oczekujących na ten moment turystów, ale i Poznaniaków. A wstrzymanie ich działania – przynosi rozczarowanie.

Dlatego od 12 maja, kiedy awaria unieruchomiła mechanizm koziołków, wszyscy z niecierpliwością oczekiwali na ich ponowne uruchomienie. Co już na szczęście nastąpiło.

Posłuchaj

4:02

Zegary wieżowe: duże, piękne, prestiżowe (Zapraszamy do Trójki)

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

***

Tytuł audycji: Zapraszamy do Trójki
Prowadzi: Michał Matus
Autor materiału reporterskiego: Stanisław Perzyna
Data emisji: 13.07.2024
Godzina emisji: 7.28

pr/wmkor