Drzewa: arystokracja wśród roślin. Dlaczego tak działają na ludzi, na ludzką wyobraźnię?

• Ludzka cywilizacja rozwinęła się dzięki drzewom (słynne "kiedy małpa zeszła z drzewa"), ale też w jego ochronnym cieniu. Drzewo dostarczyło pierwszych gałęzi, które zamieniono w dzidy, chrustu na opał do pierwszych ognisk, pożywienia i schronienia przed deszczem,
• Budowa drzewa jest podobnie skomplikowana, jak człowieka. Niektórzy jednak uważają, że drzewo jest doskonalsze.

– Właściwie we wszystkich pradawnych, starożytnych kulturach i mitologiach drzewo było bardzo ważnym elementem. Sama osiowa budowa drzewa jest czymś, co bardzo silnie  oddziałuje na ludzką wyobraźnię. Drzewa, co do zasady, są wielokrotnie większe od człowieka. Więc patrząc na drzewo, człowiek patrzy na łącznik miedzy niebem, a tym, co niewidoczne: światem podziemnym. Można więc powiedzieć, że  drzewo spina  nasz wszechświat – opowiada prof. Ewa Zaraś-Januszkiewicz.

Drzewo: czynnik cywilizacyjny

Czy to możliwe, że człowiek i ludzka cywilizacja rozwinęłyby się, gdyby drzewa nie istniały? – Jestem pewnie stronnicza, ale odpowiem: nie! Być może nasza cywilizacja rozwinęłaby się w jakiś inny sposób, może wykorzystując inne narzędzia. Ale dzięki temu, że powstał tak cudowny organizm, jakim jest drzewo i my w jego cieniu mogliśmy ewoluować, jesteśmy w tym miejscu, w którym jesteśmy – mówi prof. Ewa Zaraś-Januszkiewicz, dendrolożka, arborystka, architektka krajobrazu z Katedry Ochrony Środowiska i Dendrologii SGGW w Warszawie. – Bez drzewa nie dalibyśmy sobie rady, a planeta bez roślin i oczywiście drzew, nie dałaby rady przeżyć. To one są gwarantem życia, jakie znamy, jak je potrafimy zdefiniować – stwierdza.

– To, jak żyjemy, jest wynikiem pięknej koegzystencji nas, zwierząt, i roślin, a przede wszystkim drzew – dodaje.

Doskonalsze od człowieka

Z czego zbudowane są drzewa? – Drzewa są zbudowane prawie z tego samego, co my. To organizmy węglowe: węgiel jest naszym wspólnym mianownikiem. Jeden z moich ukochanych artystów, Friedensreich Hundertwasser, stwierdził, że człowiek i drzewo to są bracia w ewolucji, ukoronowanie ewolucji. Przyjmuję to za pewnik, gdyż skomplikowanie ludzi i naszych braci drzew, jest bardzo podobne. Tyle tylko, że drzewa są doskonalsze – deklaruje rozmówczyni Pawła Sztarbowskiego.

Przeczytaj także

• Pando: niezwykły las, który jest jednym, wielkim organizmem. Najstarszym na Ziemi
• Wyprawa po polskich rzekach i dla rzeki. "Przynoszę Ci dzikość" na Millenium Docs Against Gravity
• Ruch Ludzi Do Lasu. "Spacery w ciszy z pytaniami"

Drzewo jest w nas

Można tez zauważyć, że rola drzew w rozwoju kulturowym ludzkości w ogóle, ale też w rozwoju kulturowym, jest wyjątkowa. – Jest wyjątkowa, gdyż drzewo wpisuje się w każdy aspekt naszego życia, jest od pierwszej sekundy naszego życia, aż do jego sekundy ostatniej. Daje nam schronienie, jest budulcem z którego budowane były szałasy, domy. Ba, w niektórych miejscach na naszym globie w drzewach się mieszkało. Drzewa dają nam pożywienie: owoce, kwiaty, liście. Ale też kora, podkorze, korzenie… – wylicza  Trójkowa gościni. – Są swego rodzaju mikroświatami w których żyją również inne mikroorganizmy (…) Sama materia drzewna ma w sobie coś rezonującego z nami: jest podobnie ciepła, zapach drewna… – tłumaczy.

– Na wskroś nowoczesne wnętrze pozbawione elementu drewnianego, to mówimy: "chłodne". Wstawiamy choćby jeden element drewniany i już jest ocieplone – wskazuje.

Posłuchaj

42:09

Drzewa - dlaczego tak mocno wpływają na naszą wyobraźnię? (Królestwo roślin/Trójka)

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

***

Tytuł audycji: Królestwo roślin
Prowadzi: Paweł Sztarbowski
Gościnie: prof. Ewa Zaraś-Januszkiewicz (dendrolożka, arborystka, architektka krajobrazu, Katedra Ochrony Środowiska i Dendrologii SGGW w Warszawie)
Data emisji: 19.05.2024
Godzina emisji: 12.07

pr