Zamek w Spytkowicach. Burzliwe losy małopolskiej budowli (Trójka po królewsku)
Spytkowice. Miejsce pojmania piastowskiego księcia
2023-09-25, 12:09 | aktualizacja 2023-09-25, 13:09
Małopolskie Spytkowice położone są na południowy zachód od Krakowa i posiadają bardzo długą historię. Przez stulecia należały do wielu arystokratycznych rodzin, którym zawdzięczają swój dawny splendor.
- Burzliwe losy książąt piastowskich. Henryk Brodaty pojmany w Spytkowicach.
- Zamek w Spytkowicach. Budowla obronna, zamek renesansowy i barokowa rezydencja.
- Metamorfozy zamkowego parku i ogrodu i europejska sława… karpia królewskiego.
Wieś posiada długą, bo sięgającą 800 lat wstecz historię. – W Spytkowicach pod koniec lat 20. XIII wieku Henryk Brodaty zwołał spotkanie, na którym został uwięziony przez księcia Konrada Mazowieckiego. Do XV wieku okoliczne ziemie były własnością książąt piastowskich – opowiada Marek Gaworski. Jak dodaje, skojarzenia z Wawelem są jak najbardziej uzasadnione, choć oczywiście krakowski zamek jest starszy.
Pierwsze wzmianki w dokumentach
– Pierwszą budowlę obronną wzniósł kolejny właściciel Spytkowic, Piotr Myszkowski, sądecki kasztelan pełniący swoją funkcję pod koniec XV wieku. Potem pełnił on funkcję wojewody ruskiego i łęczyckiego. Zamek powstał w tym czasie w kształcie nieregularnego czworoboku – opisuje Trójkowy ekspert. Po śmierci Piotra wieś stała się własnością jego syna, Wawrzyńca, który przebudował go w stylu renesansowym.
– W południowym skrzydle powstał niewielki podpiwniczony, dwukondygnacyjny pałac. W 1543 roku po raz pierwszy pojawiły się w dokumentach informacje o miejscowym zamku określanym jako "astrum seu fortalicium" – dodaje gość Marty Piaseckiej.
Barokowa rezydencja rozsławiona przez… rybę
Kolejne zmiany pojawiły się z początkiem XVII stulecia, kiedy to właścicielem Spytkowic był biskup krakowski Marcin Szyszkowski. To on przekształcił zamek w barokową rezydencję. – Piętrowa budowla posiadała trzy skrzydła z arkadami. W południowym skrzydle powstały narożne kwadratowe wieże – mówi autor przewodników po polskich zamkach.
Przełom XIX i XX wieku to czas rozsławienia Spytkowic i pobliskiego Zatoru w Europie. Stało się to za sprawą hodowli… karpia królewskiego, który w 1900 roku zdobył Grand Prix na paryskiej wystawie.
Przeczytaj także:
- Zamek w Iłży. Warownia, która oparła się wojskom królewskim
- Strzelce Opolskie. Nawet ruiny zamku zapierają dech
- Trójkątny pałac we Włoszakowicach – dawne miejsce spotkań wolnomularzy
Posłuchaj
3:59
Dodaj do playlisty
Jednak nie tylko zamek przyciągał wzrok w Spytkowicach. – W północnej części zamkowego założenia znajdowały się ogród i park. Przez wieki wraz ze zmieniającą się modą i one zmieniały swój charakter. Był ogród wodny, włoski, geometryczny, potem park angielski i zwierzyniec, w którym hodowano daniele i zwierzynę łowną.
Spytkowice z lotu ptaka - sierpień 2021 4k/Janek włóczykij
***
Tytuł audycji: Trójka po królewsku
Prowadzi: Marta Piasecka
Data emisji: 25.09.2023
Godzina emisji: 10.42
gs