Wysocko, czyli spa królowej Marysieńki

2023-08-30, 15:08 | aktualizacja 2023-08-30, 16:08

W Wysocku na Podkarpaciu znajduje się XVIII-wieczny pałac o bardzo ciekawej historii. Powstał w miejscu, do którego żona króla Jana III Sobieskiego przyjeżdżała regularnie, by nabrać sił witalnych.

Wysocko położone jest w województwie podkarpackim, na wschód od Jarosławia.
W tutejszych włościach chętnie wypoczywała królowa Marysieńka, a obecny pałac powstał w XVIII wieku, gdy właścicielem majątku był książę August Czartoryski.
Po upadku powstania listopadowego schronienie w Wysocku znalazła znana arystokratka Izabela Czartoryska.

Historia Wysocka sięga XV wieku. Wieś była wówczas własnością Jana z Tarnowa. W późniejszych latach przez jakiś czas należała do rodziny królewskiej, będąc domem m.in. dla wdowy po Janie Zamoyskim, a następnie dla żony Jana III Sobieskiego, Marii Kazimiery. Ta druga zajmowała wybudowany specjalnie dla niej drewniany pałacyk.

Królowa Marysieńka była bardzo przywiązana do Wysocka i chętnie je odwiedzała, zażywając wypoczynku w tutejszych salonach i łaźniach. Jak wspominają kroniki, traktowała to miejsce niczym ówczesne spa.

Francuski monarcha i polska patriotka

Po śmierci króla Jana III Marysieńka sprzedała majątek królowi Francji Ludwikowi XIV, a ten przekazał go księciu węgierskiemu Jerzemu Rakoczemu. Obecny pałac w Wysocku powstał na przełomie lat 20. i 30. XVIII wieku, za czasów Marii Sieniawskiej i jej męża Augusta Czartoryskiego. Powiększono wówczas także założony przez królową okoliczny park, uchodzący za jeden z najpiękniejszych na tamtych terenach.

Po upadku powstania listopadowego w 1831 roku w Wysocku schroniła się znana mecenaska sztuki i patriotka Izabela Czartoryska z Puław. Pomogła ona przy okazji przywrócić blask zaniedbanym pałacowym wnętrzom. To właśnie jej w dużym stopniu zawdzięczamy obecny wygląd budynku od środka.

Rozbudowa i wojenne zniszczenia

W latach 40. XIX wieku majątek przeszedł w ręce rodziny Zamoyskich, która zarządzała nim aż do II wojny światowej. W międzyczasie w pałacu dobudowano dodatkowe piętro oraz reprezentacyjny, charakterystyczny portyk z czterema kolumnami. Budowla zyskała też nowy, mansardowy dach. Dwie wojny światowe mocno nadszarpnęły kondycję pałacu, ale rezydencja została odrestaurowana i przekazana Domowi Pomocy Społecznej, który zajmuje ją do dziś.