Lubelska Reduta Tadeusza Kościuszki. Co o niej wiemy? (Reportaż/Trójka)
Reduta w Lublinie. Czy wybudował ją Tadeusz Kościuszko? [POSŁUCHAJ REPORTAŻU]
2023-05-30, 12:05 | aktualizacja 2023-06-05, 08:06
Na planie Lublina z 1800 roku Mieczysław Kseniak znalazł naniesioną redutę. – Pomyślałem sobie, że to nie może być twór dziewiętnastowieczny, tylko raczej z końca Rzeczpospolitej, przedrozbiorowy. Porównując to z instrukcją z początku XIX wieku, jak ma wyglądać reduta, okazało się, że spełnia ona wszystkie wymogi wymiarowe. Był schron podziemny, była droga ukryta, droga ewakuacyjna. Były zabezpieczenia wodne. W stawie można było spuścić wodę i nie dopuścić wroga – wylicza dyrektor lubelskiego skansenu, który jako pierwszy opisał fortyfikację.
W Ogrodzie Botanicznym UMCS w Lublinie znajduje się zapomniana do niedawna Reduta Tadeusza Kościuszki. Jest duże prawdopodobieństwo, że słynny generał wybudował ją dla obrony Konstytucji 3 maja. Podobna do tej fortyfikacja znajduje się w West Point w Stanach Zjednoczonych. Polska budowla jest prawdopodobnie miniaturą amerykańskiej.
W obronie suwerenności
Odkryta w Lublinie polowa fortyfikacja wojskowa jest jedynym zachowanym dziełem ziemnego budownictwa obronnego w Polsce, którego autorem i inicjatorem prawdopodobnie był Tadeusz Kościuszko. Wybudowana na planie czworoboku, opatrzona została wałem i fosami z miejscem na działa.
Posłuchaj
25:25
Dodaj do playlisty
W miejscu tym trwały przygotowania do walki w obronie Konstytucji 3 maja i suwerenności Rzeczpospolitej po konfederacji targowickiej, kiedy to w 1792 roku wojska carskie wkroczyły na teren Rzeczpospolitej. O tym, że Tadeusz Kościuszko w sąsiedztwie dworku stryja mógł wznieść redutę, po raz pierwszy kilka lat temu napisał były dyrektor lubelskiego skansenu – Mieczysław Kseniak. Ukształtowanie terenu potwierdza jego tezę, a na miejscu pracują archeolodzy. Jak mówią, to upór i determinacja jednego człowieka doprowadziła do badania tego miejsca.
Co udało się ustalić?
– Skoro obiekt, reduta Tadeusza Kościuszki, został wpisany do rejestru zabytków, to potrzebne było uwiarygodnienie, że został on usypany ręką ludzką. Z taką intencją tu zawitaliśmy. Aczkolwiek jeśli spojrzy się na obrazowanie metodą Lidar, to bez wątpienia widzimy obiekt, który jest uformowany ręką ludzką. Natura takich kształtów nie generuje, ale pozostało pytanie o datowanie, ponieważ fortalicje buduje się na terenie Lubelszczyzny od XVI wieku – mówi Rafał Niedźwiadek, archeolog z UMCS w Lublinie.
Przeczytaj także:
- Megality z Bukowej Góry. Starsze niż egipskie piramidy czy Stonehenge
- Rocznica uchwalenia Konstytucji 3 maja. Reportaż "Nakrywam stół białym obrusem" [POSŁUCHAJ]
- Odkrywać historię, przywracać pamięć. Reportaż "Strażnicy pamięci" [POSŁUCHAJ]
Badacze znaleźli też ślady budowli powstałej pod koniec XVI wieku. Została ona jednak zniszczona, zanim Tadeusz Kościuszko trafił na te tereny.
***
Tytuł reportażu: "Reduta"
Autorka reportażu: Magda Grydniewska
Data emisji: 29.05.2023
Godzina emisji: 22.09
gs