Dwór w Stryszowie. Oryginalny kształt i zabytkowe polichromie

Stryszów, położony na pograniczu Pogórza Wielickiego i zachodniego skraju Beskidu Średniego, pojawia się w kronikach już w XIII wieku – należał wówczas do rodziny Słupskich herbu Szreniawa. W XVI wieku w majątku powstała pierwsza wieża mieszkalna o charakterze obronnym. W tym samym stuleciu przeszedł on w ręce pochodzącego z Florencji krakowskiego złotnika Caspera de Castiglione, który zmienił nazwisko na Suski i otrzymał tytuł szlachecki.

Burzliwa historia i przebudowy

Przez następne lata Stryszów wielokrotnie zmieniał właścicieli. Wraz z gospodarzami zmianom ulegał także kształt samej rezydencji. W pierwszej połowie XVIII wieku zyskała ona charakter barokowy, czego jednym z przejawów były bardzo ciekawe polichromie pokrywające ściany dworu – te umieszczone wewnątrz zachowały się do dziś. Do naszych czasów przetrwał także okalający budynek z trzech stron drewniany balkon, pochodzący z tych samych czasów.

Z kolei w XIX wieku po wschodniej stronie dworu dobudowano dwupiętrową oficynę, która mocno powiększyła przestrzeń mieszkalną. Zmodernizowano także wnętrza, w których pojawiły się m.in. nowe kominki. Niestety, w ramach tamtego remontu zamalowano i otynkowano polichromie znajdujące się na zewnętrznych ścianach budynku.

Okres "rolniczy" i odrodzenie

Po wybuchu II wojny światowej dwór przejęli Niemcy, którzy urządzili w nim biura administracyjne, a później szkołę rolniczą. Po wojnie w budynku uruchomiono biura PGR-u i niespecjalnie dbano o jego zabytkowe wnętrza – w głównym salonie urządzono suszarnię rzepaku, a w mniejszych pokojach składowano zboża i nawozy sztuczne.

Lepsze czasy dla dworu nadeszły pod koniec lat 50., gdy zajął się nim wojewódzki konserwator zabytków z Krakowa. Po remoncie w budynku uruchomiono Dom Pracy Twórczej, a dziś jest tam muzeum, będące oddziałem Zamku Królewskiego na Wawelu. – To jeden z niewielu zachowanych tego typu obiektów w Polsce, dlatego tym bardziej należy mu się szczególna uwaga. Myślę, że warto wybrać się do tej uroczej, niemal górskiej wsi na zwiedzanie – zachęca Marek Gaworski, znawca polskich zamków i pałaców.

Dwór w Stryszowie. Oryginalny kształt i zabytkowe polichromie (Trójka po królewsku)

4:18

Dodaj do playlisty

Czytaj też: 

• Pałac w Siedlcach. Oczko w głowie księżnej Aleksandry Ogińskiej
• Pałac w Poddębicach – perła renesansu w województwie łódzkim

***

Tytuł audycji: Trójka po królewsku
Prowadzi: Marta Piasecka
Data emisji: 16.05.2023
Godzina emisji: 9.26

kc