Irena Gelblum – sekretny życiorys bohaterki antyniemieckiego podziemia
2023-04-11, 16:04 | aktualizacja 2023-04-11, 18:04
– To była ciekawa, zjawiskowa i niezwykła osoba – mówi o Irenie Gelblum Remigiusz Grzela, autor książki biograficznej o jednej z najważniejszych postaci żydowskiego ruchu oporu podczas II wojny światowej.
Przez lata znana była jako Irena Conti Di Mauro, polsko-włoska poetka, która przetłumaczyła na język włoski twórczość polskich pisarzy, m.in. Wisławy Szymborskiej i Jarosława Iwaszkiewicza. Okazało się, że ukrywała swoją prawdziwą tożsamość. Naprawdę nazywała się bowiem Irena Gelblum i miała niezwykle ciekawy życiorys.
Podczas II wojny światowej była odważną łączniczką Żydowskiej Organizacji Bojowej w getcie warszawskim. Później dołączyła do żydowskiego ruchu Mścicieli, którzy tuż po wojnie odpłacali Niemcom za Holokaust. Krótko mieszkała w Palestynie, a gdy wróciła do komunistycznej Polski, używała już fałszywego nazwiska Conti. Wyjechała z Polski w czasie antysemickiej nagonki w 1968 roku, by udać się do Włoch. Do swej ojczyzny wróciła ponownie pod koniec życia. Zamieszkała w Konstancinie pod Warszawą, gdzie zmarła w 2009 roku.
– Była to bardzo ciekawa, zjawiskowa, niezwykła osoba – mówił w Trójce Remigiusz Grzela, autor książki "Trzy życia Ireny Gelblum". Znał on osobiście swoją bohaterkę, choć o jej prawdziwym życiorysie dowiedział się dopiero niedługo przed jej śmiercią. Nie spytał ją jednak wprost o jej przeszłość, bo ona sama nigdy nie opowiadała o swoich losach sprzed kilkudziesięciu lat.
Przez ostatnich kilkanaście lat "Trójki do trzeciej" Grzela zajmował się dokumentowaniem życia Ireny Gelblum. Efektem są dwie książki – oprócz wyżej wspomnianej, w 2014 roku ukazała się jeszcze pozycja zatytułowana "Wybór Ireny".
Posłuchaj
Czytaj też:
- 80. rocznica wybuchu powstania w getcie warszawskim. Prezydenci Izraela i Niemiec wezmą udział w obchodach
- "Nie chciał mówić wprost". Stanisław Lem i trauma wojny
***
Tytuł audycji: Trójka do trzeciej
Prowadzi: Katarzyna Cygler
Gość: Remigiusz Grzela (autor książki "Trzy życia Ireny Gelblum")
Data emisji: 11.04.2023
Godzina emisji: 14.36
kc