Reklama

Zamek w Nidzicy – forteca krzyżacka górująca nad miastem

2023-01-12, 12:01 | aktualizacja 2023-01-12, 12:01

Górujący nad Nidzicą zamek jest jedną z nielicznych warowni krzyżackich w Polsce zachowanych w tak dobrym stanie. Była to dla zakonu jedna z najbardziej wysuniętych na południe fortec, z której można było wyruszać na pobliską ziemię mazowiecką.

Najprawdopodobniej pierwszy obiekt obronny stanął w Nidzicy w latach 60. XIII wieku. Pierwotnie wybudowano tam drewniano-ziemną fortalicję. – Przeszło sto lat później w jej miejscu powstał murowany zamek, czego powodem był także szybki rozwój osady pod zamkowym wzgórzem, która w latach 80. XIV wieku zyskała przywilej lokacyjny z nadania wielkiego mistrza zakonu – opowiada Marek Gaworski, twórca przewodników i książek.

Budowę zamku zakończono około 1407 roku. W jej efekcie powstała okazała twierdza w formie prostokąta. – Główne skrzydło mieszkalne usytuowane było po zachodniej stronie. Dłuższe boki zajmowały wąskie skrzydła, a po wschodniej stronie powstał budynek bramny z niezwykle charakterystycznymi dwiema potężnymi wieżami – wyjaśnia rozmówca Marty Piaseckiej i dodaje, że większość krzyżackich zamków miała niemalże identyczny układ pomieszczeń. – W piwnicy zwykle znajdowały się magazyny, na parterze pomieszczenia gospodarcze. Piętro mieściło sale reprezentacyjne, a najwyższa kondygnacja pełniła funkcje magazynowe i obronne. W skrzydłach bocznych znajdowały się sale mieszkalne, gospodarcze. W nidzickim zamku skrzydło wschodnie po bokach posiadało kwadratowe wieże nakryte wysokimi dachami. W tej części warowni umieszczone były sale więzienne oraz pomieszczenia wartowników i rycerzy – wyjaśnia gość audycji.

Najczęściej czytane:

Od siedziby zakonu po dom kultury

Na przestrzeni wieków zamek w Nidzicy kilkukrotnie zmieniał swoje przeznaczenie. – Przede wszystkim w XV wieku zamek przechodził z rąk do rąk. W 1522 roku, po sekularyzacji majątku zakonu, Nidzica została przeznaczona na siedzibę starostów – opowiada Marek Gaworski. – Później zamek był niszczony w czasie najazdów Szwedów i Tatarów, a także przez wojska napoleońskie w XIX wieku. Dopiero później został odbudowany i przeznaczony na sąd i więzienie – dodaje rozmówca Marty Piaseckiej.

Obiekt uległ zniszczeniu również w trakcie II wojny światowej. – Zamek został zbombardowany w 1945 roku przez Rosjan. Prace remontowe w jego wnętrzach ruszyły na przełomie lat 40. i 50. Po ich zakończeniu siedzibę w nidzickiej warowni znalazł dom kultury i muzeum regionalne, które po dzień dzisiejszy mieści się w zamkowych murach – mówi autor książek i przewodników.